Nadmi
04-07-25

0 : Odsłon:


Autor: Tore Skeie
20250704 AD.

Knut Wielki – Wnuk Mieszka I, Król, Wiking i twórca Imperium Morza Północnego.

Wywodził się z duńskiej dynastii Jelling, był synem Swena Widłobrodego, który w 1013 r. podbił Anglię. Knut poszedł w ślady ojca i w 1017 r. został królem Anglii. W 1019 r., po śmierci swojego brata Haralda, przejął władzę w Danii, a w 1028 r. podbił Norwegię.


Knut Wielki (994–1035) – portret z XIV-wiecznego manuskryptu
© wikipedia
Kiedy Olaf podróżował po świeżo przez siebie zdobytym państwie norweskim i umacniał swoją władzę, Knut robił to samo w Anglii. Duński zdobywca stosował brutalne środki. Po uroczystej koronacji i namaszczeniu na króla Anglików w 1017 r. Knut kazał schwytać i stracić wielu wysoko postawionych arystokratów, których lojalności nie był pewien. Nowy król zdecydowanie rozprawiał się też z żyjącymi członkami królewskiej dynastii, którą pokonał.

Potencjalni rywale i nowa żona
Wciąż żyło co najmniej czterech synów Æthelreda. Z racji posiadania królewskiej krwi byli potencjalnymi przyszłymi rywalami. Najbardziej groźny był ostatni żyjący syn z pierwszego małżeństwa Æthelreda, Ædwig, który walczył po stronie starszego brata Edmunda Żelaznobokiego. Knut ogłosił go wyjętym spod prawa i wypędził z królestwa. Ædwig uciekł. Po krótkim czasie Knut zaprosił go z powrotem i Ædwig wrócił. Zaraz potem król kazał go zabić.

Edmund Żelaznoboki pozostawił dwóch synów, chłopców, których jego żona urodziła podczas ostatnich lat strasznych wojen i którzy dopiero zaczynali życie. Mówi się, że Knut wysłał ich do Szwecji, prawdopodobnie razem z matką. Według tego, co później twierdzono w Anglii, planował, że chłopcy zostaną zamordowani, gdy znikną mu z oczu, lecz uratowali ich ludzie opiekujący się nimi w Szwecji, którzy wysłali dzieci do Garðaríki, poza zasięg Knuta. Po pobycie w Kijowie znaleźli się podobno na Węgrzech i tam spędzili wiek dorastania.

Dwaj synowie Æthelreda z Emmą z Normandii również znajdowali się poza zasięgiem Knuta. Dorastali pod ochroną krewnych matki na książęcym dworze w Rouen. Jednym z pierwszych politycznych działań Knuta w celu zabezpieczenia własnej władzy w podbitym kraju było poproszenie o rękę Emmy.

Knut miał już jednak żonę, Ælfgifu z Northampton. Podczas gdy przez ostatnie lata prowadził swoją armię w niekończących się marszach, urodziła mu dwóch zdrowych synów i dziedziców, którymi opiekowano się w bezpiecznym miejscu, z dala od wojny, być może w Danii. Teraz Knut odsunął Ælfgifu, by móc poślubić Emmę. Nic nie mogło bardziej legitymizować jego władzy niż wdowa po poprzednim królu.

Książęca córka z Normandii miała wówczas około trzydziestu lat, o dziesięć więcej niż Knut, a od ślubu z Æthelredem piętnaście lat wcześniej żyła w centrum dramatycznych wydarzeń. Emma była u boku Æthelreda, gdy jej brat Ryszard zdradzał go raz za razem, wspierając tych, którzy rabowali i próbowali podbić angielskie królestwo.

Urodziła Æthelredowi dwóch synów i co najmniej jedną córkę i patrzyła, jak jej dzieci dorastają pośród szalejącej wokoło wojny. Widziała, jak płonie jej nowa ojczyzna, jej poddani są masowo zabijani, a władza męża chwieje się i załamuje. Uciekała i wracała, dowodziła obroną oblężonego Londynu.

Mimo jej statusu i centralnej pozycji w tym dramacie trudniej nakreślić portret Emmy niż otaczających ją mężczyzn z tego prostego powodu, że była kobietą. Ludzie, którzy opisywali bieg zdarzeń, w większości mnisi, prawie nigdy nie wspominali o kobietach w innym kontekście niż wydawanie ich za mąż albo działanie w imieniu ich synów lub mężów. Wszystkie żony, siostry, matki i córki królów są dla nas niemal niewidoczne, chociaż często były głęboko zaangażowane w wydarzenia i mogły występować w roli sprawczych i samodzielnych podmiotów politycznych.

Emma stanowi dobry przykład. Przynależała do tej samej co mężczyźni wokół niej zmiennej kultury politycznej, gdzie osobiste relacje i polityczne powiązania były nierozłącznymi wartościami, gdzie zaciekła wrogość mogła w ciągu nocy przerodzić się w sojusz. Dla Emmy oświadczyny Knuta były bardzo lukratywną ofertą, zapewniającą jej pozycję przyszłej królowej zjednoczonego angielskiego królestwa. Jednym z najważniejszych źródeł z tego okresu jest „Encomium Emmae Reginae”, pochwała Emmy i otaczających ją ludzi, napisana na jej polecenie, gdy królowa była już starszą kobietą, zapewne przez flamandzkiego mnicha. Opowiada ona, że Knut zainicjował negocjacje małżeńskie przez posłańców, którzy przybyli do Emmy z królewskimi darami. Ona ze swojej strony zażądała od Knuta wiążącej publicznej przysięgi, że król nigdy nie przekaże swojego państwa synowi innej kobiety. Oznajmiła, że przyjmie oświadczyny, jeśli synowie, których da Knutowi, odziedziczą angielski tron. Knut rozwiązał małżeństwo z Ælfgifu, która spadła do roli nałożnicy, i złożył przysięgę.

Królowa Emma i śmierć Ædrica
Knut i Emma pobrali się najpewniej w 1017 roku. Emma miała się stać wpływową osobą na nowym angielskim dworze, w kraju, który tak dobrze znała.

W tym samym czasie Knut prowadził negocjacje z książęcym rodem Emmy i wydał swoją siostrę Estrid za bratanka Emmy, syna księcia Ryszarda, książęcego dziedzica Normandii. W ten sposób nowy sojusz został przypieczętowany dwoma małżeństwami (brak dziś pewności, czy do tego ślubu kiedykolwiek doszło – przyp. J.M.). Ze strony Knuta i jego doradców był to mistrzowski ruch polityczny. Małżeństwo z Emmą sygnalizowało ciągłość w oczach ludności anglosaskiej, a równocześnie sojusz z księciem i jego rodem miał utrudnić synom Æthelreda i Emmy, gdy będą starsi, uzyskanie w swoim otoczeniu pomocy, aby wrócić do Anglii i wzniecić bunt.

Jednak Knut panował w wycieńczonym państwie angielskim i mimo zwycięstwa nie miał mocnej pozycji. I choć Anglia była nieskończenie bogatsza niż Norwegia i posiadała dużo bardziej rozbudowany aparat władzy, po zwycięstwie Knuta pod wieloma względami przypominała Norwegię Olafa. Oba królestwa składały się z czterech odrębnych części, a król bezpośrednio kontrolował jedną z nich. Knut sprawował kontrolę tylko nad Wessexem i Londynem. Resztę dawnego państwa Æthelreda rozdzielił między zwycięzców.

Ædric Streona był ealdormanem Mercji, praktycznie w pełni niezależnym. Torkel Wysoki władał Anglią Wschodnią, a jarl Eryk Nortumbrią. Angielskie źródła określają Torkela i Eryka dux i earls, jarlami, skandynawskim tytułem, który nigdy wcześniej nie był używany w anglosaskiej Anglii, lecz miał funkcjonować jako angielski tytuł arystokratyczny przez całe średniowiecze i aż do naszych czasów.

W Boże Narodzenie 1017 roku Knut sprawował rządy w Londynie. Stamtąd wezwał do siebie Ædrica Streonę. Ædric, jeden z najmożniejszych anglosaskich arystokratów, uszedł cało z piekła poprzednich lat i zyskał nową pozycję w nowej Anglii. Udało mu się to dzięki, łagodnie mówiąc, imponującym manewrom dyplomatycznym wśród chaosu, poprzez zamachy i morderstwa oraz serię nagłych, nieoczekiwanych zmian stron między walczącymi. Zawsze wznosił się na szczyt.

Teraz Ædric, który był już mężczyzną w średnim wieku, opuścił Mercję i tamtejszych stronników i przybył wraz z towarzyszami do dużego miasta nad Tamizą. Tam został schwytany przez ludzi Knuta. Król skazał go na miejscu na śmierć i Ædrica ścięto.

„Kronika anglosaska” określa egzekucję jako „bardzo sprawiedliwą”. Ædric był głęboko znienawidzony w szerokich kręgach właśnie z powodu licznych zmian stron.

Według „Encomium Emmae Reginae” Knut miał powiedzieć przy wydawaniu wyroku: „Wypłaćcie temu człowiekowi to, co jesteśmy mu winni, aby wojownicy mogli wyciągnąć naukę z jego przykładu, należy być wiernym swemu królowi, a nie wiarołomnym”. Mnich i kronikarz Jan z Worcester uważał, że Knut obawiał się, iż pewnego dnia notoryczne zdrady dotkną jego samego, tak jak poprzednich panów Ædrica – Æthelreda i Edmunda. Z wielką satysfakcją nakreślił literacką scenę przypominającą historię ze skandynawskich sag o niewolniku Karku – Knut zwabia do siebie Ædrica obietnicą, że nagrodzi jego usługi, czyniąc go „o głowę wyższym od wszystkich ludzi w Anglii”, i spełnia tę obietnicę, zatykając głowę Ædrica na tyczce na moście londyńskim, natomiast bezgłowe ciało każe zrzucić za miejskie mury, gdzie leży i gnije, bo nie znalazł się taki, który by je pochował w poświęconej ziemi.

Nikt inny nie doczekał się równie surowego wyroku w historiografii jak Ædric. Angielskie relacje kreślą obraz niemal fantastycznie zdradzieckiego człowieka. Imię Ædrica stało się synonimem oportunizmu i nielojalności, a jego samego obwiniono o wiele z tego, co działo się źle za panowania Æthelreda.

W rzeczywistości Ædric nie był zapewne gorszy niż wielu innych w tych burzliwych czasach zmieniających się sojuszy, kiedy każdy, kto chciał przeżyć, musiał umieć patrzeć w różne strony i wciąż na nowo rozważać, kto jest wrogiem, a kto przyjacielem. Bez wątpienia był doświadczony, przebiegły i całkowicie pozbawiony skrupułów, jednak w grze, którą tak mistrzowsko rozgrywał od młodości, spotkał w końcu lepszego przeciwnika w osobie młodego Knuta.

Upadek królewskiej dynastii Wessexu i w nie mniejszym stopniu straszne wojny i cierpienia, które doprowadziły do klęski, pokolenia późniejszych angielskich historiografów uznały za katastrofę, a opinia o Ædricu stanowi wyraz ich gniewu. Nie byli też dużo łaskawsi wobec człowieka ponoszącego główną odpowiedzialność za porażkę – samego króla Æthelreda.

Æthelred pozostał w pamięci jako król, którego rządy zaczęły się od mordu na jego bracie, a skończyły inwazją obcych na królestwo. Pomysłowi kronikarze kpili sobie z niego. Imię Æthelred oznacza po staroangielsku mniej więcej „tego, który przyjmuje mądre rady”. Po śmierci Æthelred nazwany został Unrædas, „ten, który przyjmuje złe rady”. Po upływie życia kilku pokoleń pamięć o królu, który rządził przez trzydzieści osiem lat, skurczyła się do żałosnej karykatury: „Król lubił spać. Gdy groziło niebezpieczeństwo, przekładał na później wszystkie czynności i ziewał; te kilka razy, kiedy udało mu się wstać z łóżka, natychmiast opadał go bezwład i powracał do swego nędznego stanu”.

Ścięcie Ædrica Streony zapoczątkowało większą czystkę wśród jego zwolenników w Anglii. Wielu zostało zabitych na rozkaz Knuta. Mercję Knut obsadził lojalnymi ludźmi, z których wielu zapewne było Skandynawami. Należał do nich Håkon Eiriksson, młody syn jarla Eryka, wypędzony przez Olafa Haraldssona z Norwegii. Władza i wpływy króla Knuta rosły.

Rządy Knuta w Anglii
Wiemy dużo więcej o rządach Knuta w Anglii niż Olafa Haraldssona w Norwegii. Knut był bardzo zajęty i miał wiele do udowodnienia. Podbój to jedno, a rządzenie to coś innego. Był młodym królem dużego, ludnego kraju składającego się z wielu regionów i musiał się nauczyć, jak działa anglosaski system.

Knut odziedziczył anglosaski królewski aparat władzy bardziej rozwinięty niż te w Skandynawii, do tego jednak Anglia składała się ze starych królestw, które dopiero niedawno zostały zjednoczone – każde miało własne obyczaje i tradycje, dawne struktury władzy i wiodące rody. Władza królewska musiała zostać zbudowana w oparciu o subtelną sieć czołowych rodzin i pojedynczych osób, przy czym rolą króla było działanie jak pająk w sieci. Knut musiał bez przerwy usuwać potencjalnych rywali, a jednocześnie nie mógł odpychać od siebie ludzi, od których był zależny. Po dziesiątkach lat wojen i zdrad, walk i kolejnych rozgrywek środowisko polityczne wrzało od konfliktów i rozgoryczenia.

Knut dużo podróżował między Londynem a Winchesterem, największym miastem w Wesseksie i dawnym ośrodkiem władzy dynastii, którą pokonał. Zbudował tam wokół siebie środowisko zdolnych i lojalnych doradców, zarówno Anglosasów, jak i Duńczyków. W Winchesterze znaleziono nagrobki ze skandynawskimi inskrypcjami runicznymi oraz kunsztownie wykonane przedmioty z motywami ze skandynawskiego eposu heroicznego o Sigurdzie Zabójcy Fafnira, które musiały należeć do ludzi z kręgu Knuta. Tak jak jego anglosascy poprzednicy Knut władał poprzez regularne spotkania z arystokracją, biskupami i innymi wpływowymi ludźmi z angielskich krain.

Aby móc rządzić skutecznie i zachować władzę, musiał poprawić swoje relacje z rozgoryczonymi anglosaskimi możnowładcami, których pokonał, a jednocześnie ułagodzić tych, którzy zdradzili Æthelreda, spodziewając się od duńskiego króla lepszych warunków. Do tego dochodzili skandynawscy wojownicy i ludzie w ich służbie, którzy walczyli za Knuta i oczekiwali nagrody za swoje starania.

Knut rozdawał ziemie i majątki w całym państwie. Ludzie, którzy z pewnością przybyli z nim z Danii, pojawiają się w latach po inwazji w angielskich dokumentach jako właściciele ziemscy i uczestnicy narad Knuta. Noszą imiona Agemund, Bovi, Urk, Hastin, Toga, Healden, Thurstan, Thrumm, Kartoca, Thurgod, Ulf, Theustul, Eusten. Pojawia się dwóch mężczyzn o imieniu Tokig, jeden z nich był księdzem, a drugi wojownikiem. Poza wprowadzeniem arystokratycznego tytułu earla w angielskich dokumentach pojawia się oficjalny tytuł huscarl – skandynawskie określenie członków królewskiej drużyny.

Knuta otaczali zdolni doradcy, uzyskał dużą pomoc w zdobyciu Anglii, ale nie ulega wątpliwości, że sam był uzdolniony politycznie. Nie popełniał błędów w skomplikowanym zadaniu skonsolidowania zdobytych ziem wielkiego angielskiego państwa, lecz stopniowo umacniał swoją pozycję wszelkimi środkami, jakie posiadał europejski król. Zlecane przez niego zabójstwa polityczne, znikanie potencjalnych rywali i ludzi, którym nie mógł ufać, nie wymykały się spod kontroli.

Dla większości mieszkańców Anglii ostateczne zwycięstwo Knuta zapoczątkowało długi okres wytęsknionego pokoju. Aby uspokoić wymęczonych wojną poddanych po dziesięcioleciach palenia i plądrowania, Knut ogłosił nowe prawa, które zabezpieczały majątek przed konfiskatą i przygodnymi nadużyciami oraz dawały ludziom możliwość wnoszenia skarg na wyrządzone im krzywdy do królewskich przedstawicieli.

Æthelred konfiskował kościelne dobra, aby zapłacić daninę Duńczykom i opłacić przywódców w swoim poddawanym coraz silniejszym naciskom państwie, Knut natomiast rozdawał ziemię i pieniądze kościołom i klasztorom i przeciągał biskupów na swoją stronę. Wydaje się, że dużą rolę w tej polityce odgrywała królowa Emma, przyjaciółka Kościoła i zapalona zbieraczka relikwii świętych.

Knut pojednał się z Wulfstanem, niepokornym arcybiskupem Yorku, który kiedyś w ostrych słowach potępił anglosaskich arystokratów za zdradę Æthelreda i który interpretował wojnę Duńczyków z Anglią jako karę Bożą za grzechy Anglosasów. Wulfstan najprawdopodobniej odegrał kluczową rolę w pierwszych latach rządów Knuta i pomógł młodemu królowi sformułować nowe prawa.

Podczas wielkiego zgromadzenia w Oksfordzie w roku 1018 Knut przemówił do ludu i zaprezentował się jako król kontynuujący politykę pokoju i porządku, jakie panowały pod rządami ojca Æthelreda, Edgara Spokojnego. Podczas ceremonii przysięgi ludzie przyrzekali, że będą przestrzegać praw tego, co jawiło się jako złota era anglosaskiego królestwa. Knut zebrał dawnych zwolenników Æthelreda i Edmunda Żelaznobokiego i kazał im oświadczyć, że żaden z potomków Æthelreda nie ma prawa do tronu, w zamian za zapewnienie, że pod jego rządami utrzymają swoją pozycję.

Pięć lat później nakazał przeniesienie relikwii Ælfheaha, arcybiskupa Canterbury, zabitego przez wikingów Torkela podczas świętowania zwycięstwa w 1012 roku, z Londynu do Canterbury, by włączyć jego kult w aparat władzy królewskiej.

Do roku 1018 władza Knuta się ustabilizowała. W tamtym roku zorganizowano w angielskim królestwie pobór podatków w niespotykanym dotąd wymiarze. Ze wszystkich stron państwa zebrano zawrotną sumę 82 500 funtów srebra, więcej niż cała danina wypłacona plądrującym duńskim armiom przez poprzednie dziesięciolecia wojny. Nic nie może dogłębniej zaświadczyć o władzy Knuta i bogactwie państwa, którego był królem.

Zbiórkę pieniędzy planowano od dawna, a zebrane środki zostały rozdzielone wśród lojalnych stronników Knuta, Duńczyków i Anglosasów, którzy pomogli mu zdobyć kraj. Potem król rozwiązał swoją wielką flotę wojenną, od zwycięstwa przycumowaną koło Londynu, więc nie stanowiła już ona zagrożenia dla ludności Anglii. Pozostało tylko czterdzieści łodzi.

Knut zostaje królem Danii
W tym samym czasie z Danii nadeszła wiadomość, że brat Knuta Harald, drugi syn Swena Widłobrodego, nie żyje. Młody Harald rządził spokojną Danią, podczas gdy Knut zdobywał Anglię. Po śmierci brata nie miał już żadnego rywala spośród rodzeństwa, jedynie siostrę Estrid w Normandii.

Jesienią 1019 roku Knut zostawił w Anglii Torkela Wysokiego jako swojego regenta i popłynął do Danii. Nie przemierzył morza na czele floty przygotowanej do inwazji, lecz tylko z dziewięcioma łodziami. Na miejscu odbył spotkania z duńskimi możnymi z czasu wcześniejszych rządów brata i ojca. Pokłonili się mu.

Zimą 1020 roku Knut został wybrany na króla na duńskim tingu. Tak samo jak w Anglii obsadził kluczowe pozycje w różnych częściach Danii lojalnymi stronnikami. Mianował uczonych anglosaskich duchownych biskupami i rozlokował ich w duńskich miastach.

Miał niewiele ponad dwadzieścia lat, a jeszcze nie osiągnął pełni swej władzy.

W Norwegii Olaf i jego otoczenie z pewnością nerwowo i z niepokojem śledzili rozwój wydarzeń. Źródła nie zdradzają żadnych konkretów o relacjach Olafa i Knuta w tym czasie ani o kontaktach między nimi, lecz nie pozostawali w dobrych stosunkach. Wiele wskazuje na to, że Knut przez cały czas uznawał Norwegię za swoje duńskie dziedzictwo, a siebie samego za prawowitego pana Olafa. Opanowanie całej Norwegii przez Olafa odbyło się zapewne bez jego błogosławieństwa. Adam z Bremy pisał swe dzieło jakieś dwa, trzy pokolenia później i zdobywał informacje na ówczesnym duńskim dworze. Jego zdaniem wyglądało to tak: „Między Knutem a Olafem, królem Norwegów, panowała ciągła wojna, która nie ustała ani na jeden dzień w ciągu ich życia. Duńczycy dążyli do władzy, a Norwegowie naprawdę walczyli o wolność”.

Podczas gdy cień Knuta powoli zbliżał się od zachodu, Olaf szukał sprzymierzeńców na wschodzie, między panami w Szwecji. Szwedzka historia w tym czasie jest jeszcze bardziej mglista niż norweska. Gdy Olaf był dzieckiem, chrześcijański król Olof Skötkonung panował w Svíþjóð, „Svitjod”, nad Sveawami i Gotami z ośrodka wokół Sigtuny i Uppsali, nad wielkim jeziorem Melar. Walczył wraz ze Swenem Widłobrodym i jarlem Erykiem przeciwko Olafowi Tryggvasonowi w bitwie pod Svold. Według Adama z Bremy próbował zbudować kościół w ważnym pogańskim ośrodku kultu w Uppsali, lecz napotkał silny sprzeciw ze strony pogańskich wodzów i stracił władzę w niektórych częściach swego państwa. Miał dwie córki, Ingegerd i Astrid, oraz jednego syna o skandynawskim imieniu Anund, który został ochrzczony i otrzymał chrześcijański przydomek Jakub.

Kiedy Olaf Haraldsson powrócił do Viken i ugruntował swoją pozycję jako król, Olof Skötkonung mógł już nie żyć (tradycyjnie za rok jego śmierci przyjmuje się 1022 – przyp. J.M.). Silnym człowiekiem na wschodzie był w każdym razie jarl o imieniu Ragnvald, pełniący być może rolę swego rodzaju zarządcy państwa w czasie, gdy dorastał królewski syn Anund Jakub, wówczas jeszcze dziecko. To do Ragnvalda zwracał się Olaf jako do szwedzkiego władcy i swojego równorzędnego odpowiednika. Szwedzki jarl był sprzymierzeńcem i krewniakiem jarlów z Lade z Trøndelagu. Zapewne to właśnie do niego uciekli jarl Swen i Einar Tambarskjelve po bitwie pod Nesjar.

Kilka enigmatycznych utworów skaldów opowiada, że wojownicy Olafa pojmali dwunastu mężczyzn pracujących dla szwedzkiego władcy i powiesili ich, co wskazuje na to, że w czasie, gdy Olaf urządzał się w Norwegii, między nim a sąsiadami ze wschodu panował stan zbliżony do wojny.

By przeciągnąć jarla Ragnvalda na swoją stronę, krótko po bitwie pod Nesjar, prawdopodobnie w 1016 lub 1017 roku, Olaf wysłał na wschód posłańców. Przewodził im skald Sigvat. W długim i fascynującym wierszu Sigvat opisuje swoją podróż, dając nam tym samym rzadką okazję do zajrzenia w głąb szwedzkiego państwa okiem ówczesnego obserwatora. Podróż rozpoczęła się pewnie w niedawno założonym Borgu i wiodła przez Eidskog, była niewygodna i męcząca. Sigvat przeciwstawia wygodę na królewskim okręcie, który „frunie po falach”, trudnościom podczas podróżowania lądem i opowiada, jak smaga swego zmęczonego, głodnego konia w drodze na wschód poprzez głębokie, ciemne lasy, gdy słońce zachodzi na niebie, a dzień spotyka się z nocą. Opisuje, jak gdzieś na wschodzie był świadkiem składania ofiary elfom, ceremonii odbywającej się w halli i prowadzonej przez kobietę. Wraz ze swymi ludźmi dotarł w końcu do „miasta Ragnvalda”, które musiało być położone gdzieś w obfitującej w lasy i wody okolicy jeziora Melar z plażami, odnogami zatok, rzekami i wyspami. Sigvat wspomina o kobietach, które stały przy drodze i przyglądały się jadącej z zachodu grupie konnych. Na miejscu Sigvat został przyjęty przez Ragnvalda i prowadził z nim rozmowy w imieniu Olafa.

Była to udana podróż. Sigvat mówi, że wrócił do domu, do swojego króla, z umową zapewniającą przyjaźń i dobre relacje na wschodzie. Władcy Szwedów i Norwegów przyrzekli sobie nawzajem wsparcie i dobre, równorzędne traktowanie, dach nad głową i bezpieczny przejazd dla swoich zaprzysiężonych ludzi.

Kilka lat później Knut włączył Danię do swojego rosnącego państwa. (...)

Fragment książki Tore Skeie „Era Wilka. Wikingowie, Anglosasi i Imperium Morza Północnego”, która ukazała się nakładem Domu Wydawniczego Rebis. Tytuł, lead, śródtytuły i skróty pochodzą od redakcji.



: Wyślij Wiadomość.


Przetłumacz ten tekst na 91 języków
Procedura tłumaczenia na 91 języków została rozpoczęta. Masz wystarczającą ilość środków w wirtualnym portfelu: PULA . Uwaga! Proces tłumaczenia może trwać nawet kilkadziesiąt minut. Automat uzupełnia tylko puste tłumaczenia a omija tłumaczenia wcześniej dokonane. Nieprawidłowy użytkownik. Twój tekst jest właśnie tłumaczony. Twój tekst został już przetłumaczony wcześniej Nieprawidłowy tekst. Nie udało się pobrać ceny tłumaczenia. Niewystarczające środki. Przepraszamy - obecnie system nie działa. Spróbuj ponownie później Proszę się najpierw zalogować. Tłumaczenie zakończone - odśwież stronę.

: Podobne ogłoszenia.

The pancreas produces hormones and pancreatic juice - substances we can't live without. Unfortunately, he doesn't warn us when he's in trouble.

Cutaneous symptoms of a diseased pancreas: 20200413AD The pancreas produces hormones and pancreatic juice - substances we can't live without. Unfortunately, he doesn't warn us when he's in trouble. Find out what skin changes can indicate pancreatic…

Fioletowa lub czerwona cebula: pożywienie, które powinno być w diecie po 40 latach życia

Fioletowa lub czerwona cebula: pożywienie, które powinno być w diecie po 40 latach życia   Kiedy osiągamy pewien wiek, potrzeby naszego ciała zmieniają się. Ci, którzy zwracali uwagę na swoje ciała przechodzące w wieku dojrzewania w wieku 20 lat, a…

毛细管皮肤-它的特点是什么?

毛细血管皮肤:用于毛细血管皮肤的面部护理和化妆品。 毛细血管易于破裂,使血管变红。适用于毛细血管皮肤的有效化妆品(例如面霜或清洁泡沫)所含的物质可缓解刺激并保护免受外界因素的负面影响,例如泛醇,尿囊素,维生素C,藻类,栗子提取物。 毛细管皮肤-它的特点是什么?…

Vrste usisavača za domaćinstvo.

Vrste usisavača za domaćinstvo. Usisavač je jedan od najpotrebnijih uređaja u svakom domu. Bez obzira da li živimo u studiju ili u velikoj obiteljskoj kući, teško je zamisliti život bez njega. Koju vrstu usisavača treba odabrati? Prvi model usisavača s…

Planta en pot: Crassula de l’arbre: Crassula arborescens, Crassula oval: Crassula ovata,

Planta en pot: Crassula de l’arbre: Crassula arborescens, Crassula oval: Crassula ovata, Crassula sembla un arbre de bonsai. Aquesta planta en pot fins i tot arriba a un metre d'alçada. El seu avantatge és que no requereix cap cura especial. Mireu com…

Kurtka męska do biegania

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Opis. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : DETALE HANDLOWE: : Kraj: ( Polska ) : Zasięg…

LENOVO YOGA TAB 3 X50F Tablet: 10,1 cala, Rozdzielczość: 1280x800, System: Android, RAM: 2GB, Łączność: Wi-Fi, 4G (LTE)

LENOVO YOGA TAB 3 X50F Tablet: 10,1 cala, Rozdzielczość: 1280x800, System: Android, RAM: 2GB, Łączność: Wi-Fi, 4G (LTE) 200 EUR + koszt wysyłki 4 EUR wewnątrz w Polsce. Tablet Lenovo Yoga Tab 3 10 z 4 ustawieniami tabletu Cztery różne pozycje ułożenia…

TPLAST. Producent. Meble ogrodowe.

Nasze produkty są wykonywane ręcznie z największą starannością i dbałością o szczegóły. Deski o grubości 3cm są dokładnie szlifowane impregnowane i lakierowane Dzięki drugiemu sezonowaniu w odpowiednich warunkach, drewno które wykorzystujemy w naszych…

ADPEN. Producent. Długopisy reklamowe i ołówki.

Firma Exito Group specjalizuje się w dystrybucji wysokiej jakości długopisów reklamowych oraz ołówków, które są doskonałym nośnikiem reklamy dla firm, wykorzystywanym w bezpośrednim kontakcie z klientem. Naszym celem jest sprostać wymaganiom szerokiej…

Zeevruchten: krabben, garnalen, kreeften, mosselen: oesters, mosselen, schelpen, inktvis en octopus:

Zeevruchten: krabben, garnalen, kreeften, mosselen: oesters, mosselen, schelpen, inktvis en octopus: - Versterk het immuunsysteem en het zenuwstelsel en zijn bovendien een effectief afrodisiacum: Zeevruchten zijn skeletachtige zeedieren zoals oesters,…

Pięciopiętrowa pagoda świątyni Horyu-ji w Nara, o której mówi się, że jest najstarszą drewnianą konstrukcją w Japonii.

Pięciopiętrowa pagoda świątyni Horyu-ji w Nara, o której mówi się, że jest najstarszą drewnianą konstrukcją w Japonii. Szczyt pagody wygląda jak antena darmowej energii. Świątynia Horyu-ji, jest tak zaprojektowana i zbudowana, by wytrzymać wielokrotne…

नखे काळजी घेण्यासाठी 5 आवश्यक तयारीः

नखे काळजी घेण्यासाठी 5 आवश्यक तयारीः नखे काळजी आमच्या सुंदर आणि सुबक देखावा रुची सर्वात महत्वाचा घटक आहे. मोहक नखे माणसाबद्दल बरेच काही सांगतात, ते त्याच्या संस्कृती आणि व्यक्तिमत्त्वाची साक्ष देखील देतात. नखे सौंदर्यप्रसाधने दिसण्यासाठी…

काळे - एक आश्चर्यकारक भाजीपाला: आरोग्य गुणधर्म: 07:

काळे - एक आश्चर्यकारक भाजीपाला: आरोग्य गुणधर्म: 07: निरोगी आहाराच्या युगात, काळे आपल्या पसंतीस उतरतात. दिसण्याच्या उलट, पोलिश पाककृतीमध्ये ही एक नवीनता नाही. आपण हेल्थ फूड बाजारातच विकत घेऊ शकलात इतके दिवस पर्यंत, आज आम्ही प्रत्येक सुपरमार्केटमध्ये शोधू…

FARMVET. Hurtownia. Leki weterynaryjne.

Hurtownia leków weterynaryjnych Farmvet działa nieprzerwanie od 1994 roku. W minionych latach nastąpiła dynamiczna przemiana rynku weterynaryjnego w Polce i Europie. Udało nam się zdobyć niezbędne doświadczenie, które gwarantuje naszym klientom jakość…

Gigantyczne wazy z Amantusa na Cyprze.

Gigantyczne wazy z Amantusa na Cyprze. Amantus był jednym z największych starożytnych królestw miejskich Cypru. Dwie gigantyczne wazy zdobiły wejście do świątyni Afrodyty na Akropolu. Wazony mają wysokość 1,85 mi ważą 14 ton i pochodzą z VI wieku p.n.e.…

Fermented Foods: Superfoods that should be in your diet after 40 years of life

Fermented Foods: Superfoods that should be in your diet after 40 years of life   When we reach a certain age, our body's needs change. Those who have been attentive to their bodies passing adolescence at 20, then at 30 and now at 40 know what we are…

Dzisiaj 25 lipca: Dzień poza czasem.

Dzisiaj 25 lipca: Dzień poza czasem. Rok Majów rozpoczyna się 26 lipca, a kończy 24 lipca każdego roku. Majowie określali jako początek Roku Słonecznego kosmiczne wydarzenie, kiedy gwiazda Syriusz wznosi się i ustawia w jednej linii ze Słońcem, aby w tym…

Dam Wam dzisiaj przepis na przepyszne ciasto czekoladowe z jabłkami i orzechami lub migdałami.

Dam Wam dzisiaj przepis na przepyszne ciasto czekoladowe z jabłkami i orzechami lub migdałami. Robi sie błyskawicznie a smakuje....hmmm....brak słów. Składniki: 2 szklanki mąki 4 średnie jajka pół szklanki oleju roślinnego pół szklanki jogurtu…

2: ඉලාස්ටෝමර් සහ ඒවායේ යෙදුම.

ඉලාස්ටෝමර් සහ ඒවායේ යෙදුම. පොලියුරේතන් ඉලාස්ටෝමර් බහුඅවයවීකරණයේ ප්‍රති form ලයක් ලෙස සෑදී ඇති ප්ලාස්ටික් කාණ්ඩයට අයත් වන අතර ඒවායේ ප්‍රධාන දාමවල යූරීන් කාණ්ඩ අඩංගු වේ. PUR හෝ PU ලෙස හැඳින්වෙන ඒවාට වටිනා ගුණාංග රාශියක් ඇත. ඒවායේ වාසි සහ ඉතා වාසිදායක මිල…

Długopis : Herb 330

: Nazwa: Długopisy : Czas dostawy: 96 h : Typ : Odporna na uszkodzenia i twarda kulka wykonana z węglika wolframu : Materiał : Metal plastik : Kolor: Wiele odmian kolorów i nadruków : Dostępność: Detalicznie. natomiast hurt tylko po umówieniu :…

ZAGRES. Producent. Drabiny aluminiowe, rusztowania.

Zarges - ponad 70 lat doświadczenia w produkcji urządzeń ułatwiających pracę na wysokości, m.in.: profesjonalne drabiny, rusztowania aluminiowe, podesty aluminiowe.... oraz wiele, wiele innych. Oferujemy kompetentne doradztwo podczas wyboru produktu. Aby…

TORONTO. Company. Shoe show, fashion, comfort, lifestyle.

Though it is not mandatory for you to pre-register, it will save you time at registration. Press badges are only available to working editorial members of the press. Please ensure you have a valid and current business card and photo ID. Advertising…

5621AVA ។ ក្មេងលេង Asta C កោសិកា។ សេរ៉ូមសម្រាប់មុខ។ Cream សម្រាប់កញ្ចឹងកនិងមុខ។ ក្រែមសម្រាប់ស្បែកងាយរងគ្រោះ។

ក្មេងលេង Asta C កោសិកា។ លេខកូដ / លិបិក្រមកាតាឡុក: 5621AVA ។ ប្រភេទ: Asta C, គ្រឿងសំអាង សកម្មភាព antyoksydacja, ច្រឹប, ការលើក, ជាតិទឹក, rejuvenation, ប្រសើរឡើងនៃការណ៍, រលោង កម្មវិធី សេរ៉ូម ប្រភេទគ្រឿងសំអាង សេរ៉ូមជែល សមត្ថភាព 30 មីលីលីត្រ / 1 fl.oz.…

Złote rzeki w Polsce.

Polska, choć nie kojarzy się z gorączką złota na miarę Stanów Zjednoczonych, kryje prawdziwe skarby. Polskie rzeki oferują możliwości, które przyciągają poszukiwaczy cennego kruszcu. Atrakcją są m.in. specjalistyczne zawody, które pozwalają na legalne…

Banalny trik na zmarszczki:

Wypełnia zmarszczki jak kwas hialuronowy za 800 zł, a kosztuje 1 zł. Banalny trik na zmarszczki: Powstawanie zmarszczek to naturalny proces zapisany w naszych genach. Jak usunąć zmarszczki? Co na wygładzenie zmarszczek w domu? Poznaj ciekawe domowe…

Dlaczego dolary straciły ponad 97% swojej wartości od 1971 roku, kiedy Richard Nixon wydał Executive Order 11615.

Dlaczego dolary straciły ponad 97% swojej wartości od 1971 roku, kiedy Richard Nixon wydał Executive Order 11615. Z artykułu w The Atlantic z dnia 15 sierpnia 2011 roku. Tego samego dnia w 1971 roku prezydent Richard Nixon ogłosił, że dolary amerykańskie…