Ainu (dosł. „człowiek”, „prawdziwy człowiek”) — lud, najstarsza populacja wysp japońskich.
Dawno, dawno temu Ajnowie mieszkali także na terytorium Rosji w dolnym biegu Amuru, na południu Półwyspu Kamczatka, Sachalin i Wyspy Kurylskie.
Pochodzenie Ainu nie jest pewne.
Europejczycy, którzy spotkali Ajnów w XVII wieku, byli zdumieni ich wyglądem. W przeciwieństwie do zwykłego wyglądu ludzi rasy mongoloidalnej o śniadej skórze, mongolskim fałdzie powieki, rzadkim zaroscie, Ajnowie mieli niezwykle gęste włosy pokrywające głowy, nosili ogromne brody i wąsy, a ich rysy twarzy były podobne do europejskich.
Jak dotąd wiadomo, że według głównych wskaźników antropologicznych Ajnowie bardzo różnią się od Japończyków, Koreańczyków, Niwchów, Itelmenów, Polinezyjczyków, Indonezyjczyków, aborygenów Australii i ogólnie wszystkich populacji Dalekiego Wschodu i wysp Pacyfiku i zbliżaj się tylko do ludzi z epoki Dzemon, którzy są bezpośrednimi przodkami historycznych Ainu.
Uważa się, że Ajnowie pojawili się na wyspach japońskich około 13 tysięcy lat pne i stworzyli neolityczną kulturę Dzemon. Nie wiadomo na pewno, skąd Ajnowie przybyli na wyspy japońskie, ale wiadomo, że w czasach Ajnów ludność zamieszkiwała wszystkie wyspy japońskie — od Ryukyu po Hokkaido, a także południową część Sachalinu, Kuryl Wyspy i południowa część Kamczatki — o czym świadczą wyniki wykopalisk archeologicznych i dane toponimiczne.
6 czerwca 2008 r. rząd Japonii przyjął niewiążącą rezolucję wzywającą rząd do uznania Ajnów za rdzenną ludność Japonii i wzywającą do zaprzestania dyskryminacji tej grupy. Rezolucja uznała lud Ajnów za „rdzenną ludność o odrębnym języku, religii i kulturze.