Święta Bożego Narodzenia w dawnych Prusach. W ówczesnym niemieckim Malborku rarytasem był marcepan według lokalnej receptury
0 : Odsłon:
Święta Bożego Narodzenia w dawnych Prusach. W ówczesnym niemieckim Malborku rarytasem był marcepan według lokalnej receptury
O tradycjach bożonarodzeniowych w Prusach, w tym w czasach niemieckiego Malborka, opowiadał w Muzeum Miasta Malborka Jarosław Twardziak - historyk, przewodnik i konserwator zabytków z Gdańska. Spotkanie odbyło się przed świętami i było ostatnim wykładem w malborskiej placówce w tym roku.
Święta Bożego Narodzenia w dawnych Prusach. W ówczesnym niemieckim Malborku rarytasem był marcepan według lokalnej receptury
Uroczystą atmosferę świąt zapewniała natura
Spotkanie z gdańskim historykiem odbyło się przed świętami Bożego Narodzenia 2023. Jarosław Twardziak wyjaśnił, że dawne, te sprzed 100 czy 200 lat malborskie obyczaje świąteczne odzwierciedlały w znacznym stopniu historię społeczną i skład etniczny mieszkańców Marienburga.
- Pod wieloma względami malborska Wigilia była taka sama jak w dużych miastach w Niemczech, a malborski robotnik, urzędnik czy kupiec świętował podobnie, jak odpowiednik w Lubece, Berlinie czy Królewcu. Różnice, podobnie jak dzieje się to teraz, wynikały z czynników takich jak wyznanie, korzenie etniczne i zamożność. Uroczystą atmosferę w mieście zapewniała przede wszystkim natura. Nie zdarzały się wtedy święta bez śniegu. Dachy zamku, domów, wieże kościelne, ulice... wszystko było zwykle pokryte grubą warstwą śnieżnego puchu i to już najczęściej od połowy grudnia. Kiedy padał śnieg, mimo najkrótszych dni w roku, nagle robiło się jaśniej, czyściej i bardziej uroczyście – opowiadał Jarosław Twardziak.
Przygotowania świąteczne rozpoczynały się na dobre w ostatni tydzień adwentu.
Oprócz sprzątania, które właściwie powinno już być wtedy zakończone, zaczynało się pieczenie i gotowanie. Charakterystyczne zapachy jabłek pieczonych w duchówkach, pierników, siekanych orzechów i fig rozchodziły się z kuchni po mieszkaniach. W wielu malborskich rodzinach w ten właśnie jedyny raz w roku produkowano samodzielnie marcepan, z którego formowano charakterystyczne, obtoczone kakaowym proszkiem kulki zwane kartofelkami – opowiada Jarosław Twardziak.
Przykłady świątecznego menu w dawnym Malborku
Uczestnicy spotkania mogli poznać przepisy (dostosowane do czasów współczesnych) na marcepan malborski i kilka innych potraw, spożywanych w Marienburgu.
Marcepan malborski
Składniki: 50 dag sparzonych migdałów, 50 dag cukru pudru, oko. 5 łyżek wody różanej. Przygotowanie: migdały zmielić i ucierać z cukrem pudrem, dodając po kropli wody różanej. Masę wyrabiać ręcznie około 30 minut, po czym odstawić ją na kilka godzin. Następnie formować wybrane kształty(mniejsze ciasteczka lub torciki), po czym zapiec w rozgrzanym piekarniku (grzanie od góry) na 200 stopni Celsjusza.
Ryba w piwie
Składniki: 1,5 kg ryb (najlepiej karp, lin, leszcz), 1,5 l wody, 1,5 l ciemnego piwa, 1 korzeń pietruszki, 1 seler, 1 cebula, 1 liść laurowy, 4-5 ziaren ziela angielskiego, 4 goździki, 1 łyżeczka masła, 50 g piernika, mąka ziemniaczana, 1 cytryna, natka pietruszki, liście sałaty.
Przygotowanie. Oczyszczone ryby pokroić na kawałki i posolić. Zagotować wodę z piwem i solą, z pokrojonymi w kostkę korzeniami pietruszki i selera oraz cebulą, liściem laurowym, zielem angielskim i masłem. Dodać ryby, które powinny być całkowicie zanurzone w wywarze, gotować 10-15 minut, potem wyjąć ryby, odstawić w ciepłe miejsce. Wywar przecedzić i dodać do niego namoczony w gorącej wodzie piernik; gdy się zagotuje, zagęścić mąką ziemniaczaną i doprawić cukrem i cytryną. Kawałki ryb ułożyć na liściach sałaty i przystroić zieloną pietruszką i plastrami cytryny. Można podawać z gotowanymi ziemniakami u sosem piernikowym.
Świąteczna gęś
Składniki: 1 duża gęś, 50 dag suszonych śliwek, 50-70 dag jabłek, majeranek, 2 ząbki czosnku, sól.
Przygotowanie. Gęś przede wszystkim należy bardzo dobrze oczyścić ze stosin (pozostałości po piórach). Następnie myjemy ją dokładnie i solidnie nacieramy solą wewnątrz i na zewnątrz. Rozdrabniamy 2 ząbki czosnku i nacieramy nimi gąskę. Wkładamy do naczynia, w którym będzie pieczona, i posypujemy słuszną porcją majeranku. Odstawiamy na kilka godzin.
Przed wstawieniem do pieca wypełniamy suszonymi śliwkami i jabłkami pokrojonymi na ósemki - i zaszywamy. Na dno naczynia, w którym pieczemy, dajemy trochę wody i wkładamy przygotowaną gęś. Potrawę nakrywamy folią aluminiową. Pieczemy do miękkości ok. 2-3 godzin w piekarniku rozgrzanym na ok. 180 stopni. W trakcie pieczenia polewamy gęś wydzielonym sosem, Na 30 minut przed końcem pieczenie zdejmujemy folię. Przez te pół godziny pięknie się przyrumieni na złoty kolor, a skóra stanie się chrupka.
Piwo jałowcowe
Na około 20 litrów zimnej wody bierze się 5 kg jagód jałowcowych, potłuczonych albo zmielonych np. w maszynce do mięsa. Cała ta mieszanina musi się odstać przez 24 godziny. Dawniej zalecano, aby robić to w drewnianej dzieży. Potem odcedza się płyn przez lnianą szmatkę, przegotowuje i odszumowuje. Do letniego płynu dodaje się drożdży, a także szyszki chmielowe, cukier, cynamon i goździki. Tak przygotowane piwo musi fermentować przez kilka dni w niezakorkowanych butelkach, najlepiej na kamiennej podłodze.
Ojciec szedł po choinkę i przepadał w knajpce...
Około wieku temu coraz trudniej było wyobrazić sobie święta bez choinki. Jak przypomniał Jarosław Twadziak, pierwsze informacje na jej temat pojawiały się w 1603 roku w stolicy Alzacji, Strasburgu. Sto lat później zwyczaj trafił do Niemiec, a po kolejnych stu latach na tereny Polski.
Gdańsk, który jako miasto portowe był „oknem na świat”, stanowił wyjątek. Tutaj choinka pojawiła się wcześniej, w 1698 roku, co opisane jest w relacji Achacego Filliborna, pierwszego śpiewaka kapeli rady w Gdańsku, nauczyciela biednych uczniów w Szkole Mariackiej – opowiadał Jarosław Twardziak.
Historyk przypomniał fragment z „Gazety Gdańskiej” z 1929 roku, w której napisano: „Chcę wam to powiedzieć, jest bardzo świątecznie. Na Długim Targu, przed Dworem Artusa, stanęła Straż Świąteczna. Jak co roku, stoją tam od wczoraj dwie potężne choinki w blasku świec, ale na Boże Narodzenie botanika przestaje obowiązywać, każde drzewko iglaste jest choinką”.
- W tamtych czasach za dostarczenie drzewka do domu odpowiadali ojcowie. Nie inaczej było w Marienburgu.
Sprzedaż odbywała się na placu przed kościołem św. Jana Chrzciciela. Są takie informacje, że nieraz ojciec zaszedł sobie gdzieś do knajpki na kieliszek machandla, bardzo mocnego alkoholu. A potem wracał troszeczkę pijany, czasem nawet bez choinki – opowiada Jarosław Twardziak. - Za ozdobienie drzewka odpowiadały dzieci. Przygotowywały papierowe, bibułkowe ozdoby, zawieszały orzechy. Natomiast ciekawy jest temat bombek. W Malborku było tak, że tylko tych najbogatszych było stać, żeby sobie zawiesić na choince szklaną bombkę. W okresie międzywojennym bombka nie była tak rozpowszechniona jak dzisiaj. Nielicznych obywateli było stać na taką ozdobę.
Nie ma świąt bez prezentów. Tak jest dzisiaj, ale kiedyś nie było inaczej. Tylko że około stu lat temu podarki nie zawsze leżały pod choinką.
Jeżeli było stać na choinkę, to mamy prezenty pod choinką; jak nie stać, to mamy w koszyczkach albo na talerzach – mówi Jarosław Twardziak.
Historyk w tym kontekście przytoczył relację z Żuław, z której wynikało.
- W Wigilię posyłano dzieci do łóżek wcześniej niż zwykle. Kiedy spały, rodzice przygotowywali stół świąteczny, przy czym dla każdego, dużego i małego, szykowano talerz z prezentami. Talerz był tym miejscem, gdzie czekały prezenty. Znajdowały się tu jabłka, orzechy, łakocie wszelkiego rodzaju, pończochy i inne wełniane rzeczy, zabawki. Następnego dnia dzieci naturalnie nie udawało się zatrzymać długo w łóżkach. Maluchy recytowały wierszyki i następowało ogólne rozdawanie prezentów – opowiadał Jarosław Twardziak.
Kolędnicy z szopką po pudełku z cygar
W Gdańsku okres świąteczny zaczynał się od muzyki dzwonów wieży ratusza i kościoła św. Katarzyny, od soboty poprzedzającej pierwszą niedzielę adwentu. Wydzwaniały chorały, wieczorem dołączały trąbki i puzony. W niedzielę przystrajano jedliną obrazy i lustra, po południu rodziny śpiewały stare pieśni. Chrupano pierniki, częstowano pieczonymi jabłkami, zajadano się orzechami. Od drugiej, miedzianej niedzieli adwentu zaczynali chodzić kolędnicy z szopką.
- W Malborku wykonywano je z okładek zużytych zeszytów szkolnych. Dzieci wycinały najczęściej Świętą Rodzinę. To było bardzo kolorowe, bardzo uroczyste. Z szopką chodziły od domu do domu, oczekując prezentu. Najczęściej otrzymywały słodycze, jabłka. W Gdańsku szopki były wykonane często w zwykłym pudełku od cygar, które zawieszało się na szyi – opowiadał Jarosław Twardziak.
Gdański historyk na potrzeby swojego wykładu w Muzeum Miasta Malborka wykorzystał m.in. opracowania Georga Hermanowskiego i prof. Andrzeja Januszajtisa.
: Wyślij Wiadomość.
Przetłumacz ten tekst na 91 języków
: Podobne ogłoszenia.
11; อาหารทะเล: ปู, กุ้ง, กุ้งก้ามกราม, หอยแมลงภู่: หอยนางรม, หอย, เปลือกหอย, ปลาหมึกและปลาหมึก:
อาหารทะเล: ปู, กุ้ง, กุ้งก้ามกราม, หอยแมลงภู่: หอยนางรม, หอย, เปลือกหอย, ปลาหมึกและปลาหมึก: - เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันและระบบประสาทและนอกจากนี้ยังมียาโป๊ที่มีประสิทธิภาพ:…
Mozaika szklana
: Nazwa: Mozaika : Model nr.: : Typ: Mozaika kamienna szklana ceramiczna metalowa : Czas dostawy: 96 h : Pakowanie: Sprzedawana na sztuki. Pakiet do 30 kg lub paleta do 200 kg : Waga: 1,5 kg : Materiał: : Pochodzenie: Polska . Europa : Dostępność:…
BioNTech, moderna, curevac, covid-19, koroonaviirus, vaktsiin:
BioNTech, moderna, curevac, covid-19, koroonaviirus, vaktsiin: 20200320AD BTM Innovations, avaliku ja erasektori partnerlus, Apeiron, SRI International, Iktos, viirusevastased ravimid, AdaptVac, ExpreS2ion Biotechnologies, pfizer, janssen, sanofi, 16.…
PROEKO. Firma. Unieszkodliwianie odpadów chemicznych.
Witamy Państwa na stronie internetowej naszej firmy recyklingowej spod Warszawy. Polska Grupa Recyklingu Proeko zapewnia nowoczesne i zgodne z obowiązującym prawem kompleksowe gospodarowanie opadami na terenie całego kraju. Zapewniamy odbiór i utylizację…
W 1893 roku Nikola Tesla planował uchwycić myśli mózgu i wyświetlić je na ścianach za pomocą kamery myśli.
W 1893 roku Nikola Tesla planował uchwycić myśli mózgu i wyświetlić je na ścianach za pomocą kamery myśli. 10 września 1933 roku Carol Bird przeprowadziła wywiad z Nikolą Teslą, wówczas 78-letnim, na temat kilku jego projektów, w tym zakończenia procesu…
OBJAWIENIE CZŁONKA SANHEDRYNU O PLANIE SKIEROWANYM PRZECIWKO NARODOM SŁOWIAŃSKIM.
***BARDZO DŁUGI TEKST, ale PRZECZYTAJ, to WAŻNE*** OBJAWIENIE CZŁONKA SANHEDRYNU O PLANIE SKIEROWANYM PRZECIWKO NARODOM SŁOWIAŃSKIM. Cytowany poniżej list został przesłany do redakcji gazety "Slavyanin" przez Rabina Sanhedrynu, Rebbe Menachema Mendla…
Tęczowe jedzenie.
Tęczowe jedzenie. Twoje wybory żywieniowe mają duży wpływ na jakość twojego zdrowia fizycznego i duchowego. W rzeczywistości jedzenie bezpośrednio wpływa na twoje ciało fizyczne i astralne (linga sharira). Dobrą wiadomością jest to, że jesteś w stanie…
60: קולגן למפרקי הברך והמרפק - הכרחי או לא חובה?
קולגן למפרקי הברך והמרפק - הכרחי או לא חובה? קולגן הוא חלבון, מרכיב ברקמות חיבור ואחד מאבני הבניין העיקריות של עצמות, מפרקים, סחוס, כמו גם עור וגידים. זהו אלמנט מפתח לבריאות גוף טובה, מכיוון שיש לו פונקציות רבות ושונות. עם הזמן, גוף האדם מאבד לאט את…
Ця маловідома хімія для мозку - причина, чому ваша пам’ять втрачає край: ацетилхолін.
Ця маловідома хімія для мозку - причина, чому ваша пам’ять втрачає край: ацетилхолін. Все почалося з незначних провалів, які ви легко відхилили як "старші моменти". Ви забули свої ключі. Ви називали когось невірним іменем. Слово, яке ви шукали, було на…
„Państwa zawsze były niszczone przez młodych ludzi i ratowane przez starych”.
Głowa starszej kobiety z marmuru rzymskiego z III lub II wieku p.n.e. „Państwa zawsze były niszczone przez młodych ludzi i ratowane przez starych”. —Marcus Cicero (106-43 p.n.e.) To jest starożytna rzymska głowa starej kobiety, noszącej chustkę.…
Deformacje czaszki często kojarzono z elitami społeczeństwa i potwierdzały ich wysoki status.
Francuscy archeolodzy dokonali zaskakującego odkrycia podczas wykopalisk w Alzacji we Francji, kiedy odkryli znacznie wydłużoną czaszkę sprzed 1500 lat. Odkrycie skłoniło archeologów do rozszerzenia poszukiwań obszaru, w wyniku czego odkryto mnóstwo…
Panele podłogowe
: Nazwa: Panel podłogowy: : Model nr.: : Typ: Deska dwuwarstwowa : Czas dostawy: 96 h : Pakowanie: pakiet do 30 kg lub paleta do 200 kg : Waga: : Materiał: Drewno : Pochodzenie: Polska . Europa : Dostępność: detalicznie. natomiast hurt tylko po…
Forbidden knowledge of the Anunnaki who came to Earth in their flying machines, 450,000 years ago
Forbidden knowledge of the Anunnaki who came to Earth in their flying machines, 450,000 years ago Tuesday, March 28, 2017 Anunnaki was the first very accurate independent movie in a trilogy based in the books of Zecharia Sitchin that should be released…
2: మీ ఫిగర్ కోసం మహిళల కోటును ఎలా ఎంచుకోవాలి:
మీ ఫిగర్ కోసం మహిళల కోటును ఎలా ఎంచుకోవాలి: ప్రతి సొగసైన మహిళ యొక్క వార్డ్రోబ్లో చక్కగా సరిపోయే మరియు ఖచ్చితంగా ఎంచుకున్న కోటు కోసం స్థలం ఉండాలి. వార్డ్రోబ్ యొక్క ఈ భాగం పెద్ద అవుట్లెట్ల కోసం మరియు రోజువారీ, వదులుగా ఉండే శైలులలో పనిచేస్తుంది. అయితే,…
Nasze oczy :
„Nasze oczy są zbudowane z atomów, które powstały w centrach gwiazd, więc kiedy patrzymy na niebo nocą, patrzymy na tę samą strukturę, która stworzyła strukturę, którą patrzymy”. ~ Nassim Haramein Zdjęcia autorstwa vasudhy
AUSTRALMASONRY. Company. Sand, cement, aggregate and quality colouring agents to produce unique coloured blocks.
Austral Masonry’s range of coloured, standard and premium masonry have set a new standard in quality and style for the versatile concrete block. By adding oxides and coloured sands to our mix of raw materials, we produce blocks with contemporary colours,…
Wieloniciowy szablon DNA, który obejmuje i wykracza poza naszą fizyczną podwójną helisę.
12 PASEK DNA, WZÓR: Wieloniciowy szablon DNA, który obejmuje i wykracza poza naszą fizyczną podwójną helisę. Najczęściej wymieniany wydaje się być szablon 12-niciowy. Jak dotąd konsultacja z inteligentną przestrzenią, eterem, źródłem, polem akaszy i tym…
Przepowiednia Neferti -
Przepowiednia Neferti - Przepowiednia Neferti to dzieło należące do nurtu piśmiennictwa mądrości Średniego Państwa egipskiego, porusza tematykę narodowej katastrofy, na którą składa się wiele zjawisk. Starożytne kultury i poprzednie cywilizacje świata…
Pomidory: pożywienie, które powinno być w diecie po 40 latach życia
Pomidory: pożywienie, które powinno być w diecie po 40 latach życia Kiedy osiągamy pewien wiek, potrzeby naszego ciała zmieniają się. Ci, którzy zwracali uwagę na swoje ciała przechodzące w wieku dojrzewania w wieku 20 lat, a następnie w wieku 30 lat, a…
NOKIA 6700
Telefon NOKIA 6700:Telefon nowy nie uzywany folia pudełko.Zainteresowanych zapraszam do kontaktu.
QLP. Company. Metal pins, plastic pins, custom pins.
Quality Lapel Pins, Inc. was founded with the belief that making a custom pin should be fun, easy, and affordable. Over 20 years ago we set out to change the way the lapel pins were made and ordered. We were one of the first pin companies with a website…
PANKAU. Producent. Meble bukowe. Meble z drewna
O firmie Kluczem do sukcesu naszej działalności jest doskonałe drewno, które pochodzi z Borów Tucholskich. Posiada ono znakomitą opinię wśród ekspertów i fachowców z branży meblarskiej potwierdzoną wieloma certyfikatami. Wszystkie materiały, które…
Gigantyczny mechaniczny Tricycles, produkowany przez Boston Woven Hose and Rubber Company w 1896 r.
Gigantyczny mechaniczny Tricycles, produkowany przez Boston Woven Hose and Rubber Company w 1896 r.
Kondensator
Kondensator – element elektroniczny bierny zbudowany z dwóch przewodników – inaczej okładek lub elektrod – rozdzielonych dielektrykiem; przechowuje on energię w postaci pola elektrycznego. Kondensatory wynaleziono w XVIII wieku; pierwszymi urządzeniami…
200: 家庭用掃除機の種類。
家庭用掃除機の種類。 掃除機は、すべての家庭で最も必要な機器の1つです。スタジオに住んでいるか、大きな一戸建て住宅に住んでいるかに関係なく、それなしの生活を想像することは困難です。どんな掃除機を選ぶべきですか?…
Nekropolia w Warnie.
Nekropolia w Warnie. Podczas kopania, aby położyć kable elektryczne w pobliżu bułgarskiego kurortu nad Morzem Czarnym, odkryto zagubioną cywilizację , która poprzedzała najbardziej rozpoznawalne cywilizacje w Mezopotamii. Był to grobowiec datowany na 5000…

