0 : Odsłon:
Heinrich Dietel zwany był królem wełny. Miasto Sosnowiec wiele mu zawdzięcza
©sosnowiec.luteranie.pl
Heinrich Dietel
Saksończyk, który zbudował Sosnowiec.
Heinrich Dietel pochodził z Greizu w Saksonii, Jego ojciec Heinrich Gottlob był właścicielem przędzalni w Wilkau, Heinrich junior miał więc z góry zaplanowaną ścieżkę kariery. Jako młody człowiek wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kształcił się w zakresie najnowszych urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym. Po powrocie praktykował w zakładach w Saksonii, Wirtembergii oraz Czechach. W 1877 roku rozpoczął naukę na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie.
W Sosnowcu pojawił się mając 39 lat, przyjechał tu ze świeżo poślubioną żoną Klarą. Oboje trafili do mało ciekawej miejscowości na zachodnich rubieżach Imperium Rosyjskiego, która za sprawą granicznego punktu celnego i niedawno powstałej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która miała tu swój dworzec zaczynała się mocno rozwijać. Wybór takiej lokalizacji na uruchomienie, za ojcowski kapitał, własnej inwestycji wydawała się oczywisty. Pogranicze Rosji, Prus i Austro-Węgier, kusiło obietnicą przyszłych zysków. Przynieść je miała przędzalnia wełny czesankowej.
Król wełny
Początkowo fabryka funkcjonowała jako filia fabryki Dietlów w Wilkau i zatrudniała zaledwie 80 robotników. Wytwarzane produkty były nie najlepszej jakości. Z czasem jednak firma zaczęła się rozwijać, zainwestowano w sprzęt i zaczęto zatrudniać większą ilość pracowników, w efekcie czego zakład odłączył się od saksońskiej fabryki. Wykwalifikowana kadra, pochodziła z Saksonii, jednak później szkolono również ludność z Sosnowca i pobliskich miejscowości, co pozwoliło na szybki wzrost liczb zatrudnionych.
Głównym rynkiem zbytu towarów Dietla stała się Rosja. Dwie trzecie produkcji trafiało do Moskwy, a jedna trzecia do Łodzi i Pabianic. Zamówień przybywało, zakład się rozwinął i rozbudował. W 1889 roku Heinrich Dietel znalazł się w czołówce największych producentów przemysłu wełnianego, a wartość jego produkcji szacuje się na 4 miliony ówczesnych rubli. To wtedy zyskał przydomek "króla wełny".
W tym czasie w fabryce Dietla pracowało blisko 2 tys. ludzi. Przedsiębiorstwo miało własną bocznice kolejową, a cały kompleks fabryczny posiadał centralne ogrzewanie oraz elektryczne oświetlenie. Dla pracowników, którzy licznie przybyli ze Śląska i Niemiec powstała kolonia mieszkalna. Wszystko zostało zlokalizowane wokoło jednej ulicy, która została nazwana Dietlowską (dzisiaj Żeromskiego) oraz w okolicy dworca kolejowego. Po jednej stronie stanęła fabryka wraz zabudowaniami gospodarczymi, kościołem ewangelickim i dalej Szkołą Realną, natomiast po drugiej stronie powstał park z pałacem i domy pracowników.
Plany budowy okazałego pałacu dla rodziny przedsiębiorca zrealizował w 1890 roku. Ostateczny neobarokowy charakter budynek otrzymał w 1900 roku, za sprawą warszawskiego architekta Antoniego Jabłońskiego-Jasieńczyka. Pałac został otoczony romantycznym parkiem, murem, w pobliżu powstała również oranżeria. Do dziś jest jednym z najpiękniejszych przykładów pałaców przemysłowych końca XIX wieku.
Ewangelik, który wspierał katolików i prawosławnych
Heinrich Dietel był wielkim społecznikiem i osobą zasłużoną dla rozwoju Sosnowca. W 1889 roku ufundował Powszechną Szkołę Aleksandryjską, której ukończenie uprawniało do dalszej nauki w gimnazjum. 5 lat później z jego inicjatywy powstała siedmioklasowa, pierwsza szkoła średnia – Sosnowiecka Szkoła Realna. Miała status placówki rządowej z rosyjskim językiem wykładowym. Szybki wzrost liczby uczniów spowodował, że dotychczasowy budynek stał się niewystarczający. Dlatego też w 1898 roku szkoła otrzymała nowy gmach, zbudowany w stylu włoskiego renesansu, zaprojektowany przez Jabłońskiego-Jasieńczyka.
Obok szkoły powstały mieszkania dla kadry pracowniczej oraz internat.
Warto pamiętać, że ta gigantyczna rozbudowa Sosnowca miała miejsce jeszcze przed uzyskaniem praw miejskich w 1902 roku. A te przyznano przy sporym udziale Dietla.
Heinrich Dietel choć sam wyznania ewangelickiego, hojnie wspierał wyznawców trzech kościołów. W 1886 roku przeznaczył dla miejscowych luteran jedną z hal fabrycznych, a dwa lata później sfinansował jej rozbudowę, dzięki której powstał kościół parafii ewangelicko-augsburskiej. Dla powstałej w 1901 roku cerkwi św. Wiary, Nadziei i Miłości ufundował 8 dzwonów, z których największy ważył 1000 kg. Przeznaczył też 10 tys. rubli na budowę cerkwi św. Mikołaja, która powstała w 1905 roku. Wsparł także budowę katolickiego kościoła św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu-Pogoni oraz kościoła. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Heinrich Dietel zmarł 24 czerwca 1911 roku mając 72 lata. Został pochowany w rodzinnym mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu. Jak donosiła ówczesna prasa w kondukcie pogrzebowym szło blisko 10 tysięcy osób.
: Wyślij Wiadomość.
Przetłumacz ten tekst na 91 języków
: Podobne ogłoszenia.
MEGA. Producent. Osie jezdne do naczep i przyczep.
MEGA jest jednym z czołowych polskich producentów naczep samowyładowczych (wywrotek), skrzyniowych oraz osi jezdnych do naczep i przyczep. Zakład wykonuje również zabudowy na pojazdach typu wywrotka i skrzyniowa oraz montaż hydrauliki siłowej. Wydział…
Aktinidia ostrolistna – tak formalnie nazywa się minikiwi.
Aktinidia ostrolistna – tak formalnie nazywa się minikiwi. To mniejsza wersja popularnego egzotycznego kiwi. Przywędrowało ze Wschodu, ale na polskich ziemiach ma się całkiem dobrze. Co więcej, jak wskazują autorzy kampanii „Czas na polskie superowoce!”,…
0මානව මනෝවිද්යාත්මක, වෛද්ය, ස්වීඩන් විකලාංග කොට්ටය:
මානව මනෝවිද්යාත්මක, වෛද්ය, ස්වීඩන් විකලාංග කොට්ටය: ලිහිල් කිරීමට හෝ හැකිලීමට සහාය වන පැතිකඩ හැඩය කුමක් වුවත්, එය බෙල්ලේ මාංශ පේශි තද කරයි, පරිවරණය හෝ තාපය සන්නායක රේඛාව අතිශයින් වැදගත් වේ. මේ වන තෙක් විද්යාව කටයුතු කළේ කොට්ටයේ හැඩය පමණි. කෙසේ වෙතත්,…
The Netherworld Seven:
The Netherworld Seven: In the Epic of Gilgamesh, the Anunnaki appear thus: “The Flood: Nergal pull down the dams of the nether waters, Ninurta the war lord threw down the dykes, and the SEVEN judges of hell, THE ANUNNAKI, raised their torches lighting the…
TOYOTA. Firma. Maszyny do szycia domowe.
Powstanie w 2006r. firmy EuroActive miało na celu zaoferowanie Klientom w Polsce sprawdzonych produktów i ciekawszych rozwiązań dystrybucyjnych, których możliwości opieramy na doświadczeniu zaprzyjaźnionych firm z krajów Unii. Wysokiej jakości produkty…
Emozionalki erabilgarri ez zaren gizon baten bila datorkizu:
Emozionalki erabilgarri ez zaren gizon baten bila datorkizu: Guztiok maite dugu baldintzarik gabe eta betiko maitatzen gaituen norbait, ezta? Maiteminduta egoteko eta maitatua izateko aukerak tximeletak urdailean sentiaraz ditzakezun arren, ez duzula…
4PORYROKU zatrzymaj się wpół kroku DIETA1
Twoje nogi robią się ciężkie, i , nie jesteś w stanie podnieść ich, ani przesunąć. Nie możesz ruszać głowa na boki bo coś chlupie i piszczy w uszach. Obawiasz się, że głowa ci eksploduje, albo wypłynie oczodołami. Czujesz swą głowę jakby była metrowej…
BRAUN. Producent. Żyrandole, lampy.
Braun - producent żyrandoli klasycznych, do salonu i oświetlenia Ponad 40-letnia działalność na rynku, długa lista zadowolonych klientów i sprzęt, który nie ma sobie równych. Jesteśmy renomowanym producentem oświetlenia. Naszą specjalizacją jest…
Капиллярлы тері: бет күтімі және капиллярлы теріге арналған косметика.
Капиллярлы тері: бет күтімі және капиллярлы теріге арналған косметика. Капиллярлар қан тамырларын бұзады, бұл олардың қызылға айналуына әкеледі. Бет терісіне арналған крем немесе тазартқыш көбік сияқты тиімді косметика құрамында тітіркенуді басатын және…
LABORSET. Producent. Materiały laboratoryjne. Urządzenia laboratoryjne.
Od 1962 r. zakład świadczy swoje usługi na rzecz firm i instytucji związanych z obsługą rolnictwa, a szczególnie w obszarze związanym z produkcją sprzętu laboratoryjnego dla potrzeb nasiennictwa. Od początku istnienia działalność była ściśle powiązana z…
DOMOWA PROFESJONALNA BIEŻNIA 6,5KM
DOMOWA PROFESJONALNA BIEŻNIA 6,5KM:Mam do zaoferowania Domowa bieżnia trenigowa z pulsometrem i dużą, podwójnie amortyzowaną powierzchnią do ambitnego, rozbudowanego treningu. Zainteresowanych zapraszam do kontaktu.
Słowiańskie urny cynarskie z inskrypcjami słowiańskich run znalezione w starożytnym grobie Polan w Lednogórze na terenie Polski.
Słowiańskie urny cynarskie z inskrypcjami słowiańskich run znalezione w starożytnym grobie Polan w Lednogórze na terenie Polski. Slawische Urnen mit Inschriften slawischer Runen, gefunden in einem antiken Grab der Polans in Lednogóra, Polen.
KB FOLIE. Producent. Opakowania, folie metalizowe.
Oferujemy nadruki w technologii roto, flexo i flexo UV. Co jest dla nas najważniejsze: zadowolony Klient elastyczność działania najwyższa jakość produktu stały, wykształcony zespół pracowników doradztwo techniczne oparte na wieloletnim doświadczeniu i…
Pierwiastek 115, czyli Moscovium, jest stworzonym przez człowieka, superciężkim pierwiastkiem, który ma 115 protonów w swoim jądrze.
Pierwiastek 115 jest to nowy, radioaktywny pierwiastek - Ununpentium (Uup) . Element 115 to swego rodzaju zagadka. Został dodany do układu okresowego pierwiastków dopiero w 2016 roku, ale przez dziesięciolecia przyciągał dodatkową uwagę z powodu…
Dziurawiec wykazuje działanie uspokajające, stosuje się go w stanach wyczerpania nerwowego, niepokoju, zaburzeniach równowagi nerwowej.
Dziurawiec powoli przekwita. Kto jeszcze nie nazbierał to ostatni czas aby ruszyć na łowy. Codziennie zbieram po małym woreczku i uzbierały się już dwa dwulitrowe słoiki suszonego dziurawca. Dziurawiec wykazuje działanie uspokajające, w związku z tym…
TAXI. Skąd się wziął taki zwrot i nazwa.
TAXI to napis który widzimy na dachu każdej taksówki, czyli samochodu do przewozu osób. Skąd się wzięła nazwa Taxi? Taxi to nazwisko właściciela jednej z pierwszych firm przewozu osób małymi autami w Hamburgu. Po nieudanej inwestycji zbankrutował i…
Rytuał na "czarne chmury" w Twoim życiu.
Rytuał na "czarne chmury" w Twoim życiu. Jak pokonać przeszkody? Jeśli ten okres się dla ciebie ciągnął - okres problemów, okres niepowodzeń, oznacza to, że doszedłeś do punktu zwrotnego w swoim życiu i nadszedł czas, aby podjąć niezbędne kroki.…
Panel podłogowy: fresco
: Nazwa: Panel podłogowy: : Model nr.: : Typ: Deska dwuwarstwowa : Czas dostawy: 96 h : Pakowanie: pakiet do 30 kg lub paleta do 200 kg : Waga: : Materiał: Drewno : Pochodzenie: Polska . Europa : Dostępność: detalicznie. natomiast hurt tylko po umówieniu…
Kev qhia txog kev ntaus pob ncaws pob luv luv thiab mob nqaij qoj ib ce hauv 1 hnub, nws puas ua rau pom tseeb?
Kev qhia txog kev ntaus pob ncaws pob luv luv thiab mob nqaij qoj ib ce hauv 1 hnub, nws puas ua rau pom tseeb? Coob leej ntau tus piav qhia lawv qhov tsis ua haujlwm vim tsis muaj sijhawm. Ua haujlwm, hauv tsev, lub luag haujlwm, tsev neeg - peb tsis…
Агар шумо ҳар рӯз пеш аз хоб хӯрдани асалро оғоз кунед, бадани шумо чӣ мешавад? Триглицеридҳо: Асал: Триптофан:
Агар шумо ҳар рӯз пеш аз хоб хӯрдани асалро оғоз кунед, бадани шумо чӣ мешавад? Триглицеридҳо: Асал: Триптофан: Аксари мо медонем, ки асалро дар мубориза бо шамолкашӣ ва инчунин тарӣ кардани пӯсти мо истифода бурдан мумкин аст, аммо асал дорои бисёр…
Kaus kaki lelaki: Kekuatan reka bentuk dan warna: Keselesaan di atas semua:
Kaus kaki lelaki: Kekuatan reka bentuk dan warna: Keselesaan di atas semua: Sekali, stoking lelaki terpaksa disembunyikan di bawah seluar atau hampir tidak kelihatan. Hari ini, persepsi tentang bahagian almari pakaian ini telah berubah sepenuhnya -…
10 σημάδια που χρονολογείτε έναν συναισθηματικά μη διαθέσιμο τύπος:
10 σημάδια που χρονολογείτε έναν συναισθηματικά μη διαθέσιμο τύπος: Όλοι μας ψάχνουμε για κάποιον που μας αγαπά άνευ όρων και για πάντα, έτσι δεν είναι; Παρόλο που η προοπτική να αγαπάς και να αγαπάς μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι πεταλούδες στο…
Beowulf-eposet er et af de mest berømte digte fra det gamle England.
Beowulf-eposet er et af de mest berømte digte fra det gamle England. Legenden om heroisme og monstre skjuler historien om de angelsaksere, der emigrerede til Storbritannien og grundlagde de første kongeriger der. Det er en ukendt kristen digter, der skrev…
2-р хэсэг: Архангельчууд бүх зурхайн тэмдгүүдтэй тайлбараар:
2-р хэсэг: Архангельчууд бүх зурхайн тэмдгүүдтэй тайлбараар: Маш олон шашны бичвэрүүд ба оюун санааны гүн ухаанууд нь бидний төлөвлөж буй төлөвлөгөөг тодорхой цаг хугацаа, байршилд болон тодорхой эцэг эхчүүдэд зохицуулдаг гэж үздэг. Тиймээс бидний төрсөн…
Topinambur – zapomniane warzywo, które pomaga w odchudzaniu.
Topinambur – zapomniane warzywo, które pomaga w odchudzaniu. Bulwy topinamburu mają słodki, orzechowy smak, a wyglądem przypominają skrzyżowanie ziemniaka z imbirem. To stare, nieco zapomniane warzywo, które ma mnóstwo prozdrowotnych właściwości –…
SNOWDOO. Firma. Skutery śnieżne.
Od 2006 roku organizujemy w Snowdoo Adventure wyprawy na skuterach śnieżnych w Zakopanem oraz mega zimowe imprezy integracyjne. Co roku setki turystów oraz dziesiątki korporacji korzysta z naszych usług. W sezonie zimowym każdego dnia organizujemy snow…