0 : Odsłon:
Heinrich Dietel zwany był królem wełny. Miasto Sosnowiec wiele mu zawdzięcza
©sosnowiec.luteranie.pl
Heinrich Dietel
Saksończyk, który zbudował Sosnowiec.
Heinrich Dietel pochodził z Greizu w Saksonii, Jego ojciec Heinrich Gottlob był właścicielem przędzalni w Wilkau, Heinrich junior miał więc z góry zaplanowaną ścieżkę kariery. Jako młody człowiek wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kształcił się w zakresie najnowszych urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym. Po powrocie praktykował w zakładach w Saksonii, Wirtembergii oraz Czechach. W 1877 roku rozpoczął naukę na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie.
W Sosnowcu pojawił się mając 39 lat, przyjechał tu ze świeżo poślubioną żoną Klarą. Oboje trafili do mało ciekawej miejscowości na zachodnich rubieżach Imperium Rosyjskiego, która za sprawą granicznego punktu celnego i niedawno powstałej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która miała tu swój dworzec zaczynała się mocno rozwijać. Wybór takiej lokalizacji na uruchomienie, za ojcowski kapitał, własnej inwestycji wydawała się oczywisty. Pogranicze Rosji, Prus i Austro-Węgier, kusiło obietnicą przyszłych zysków. Przynieść je miała przędzalnia wełny czesankowej.
Król wełny
Początkowo fabryka funkcjonowała jako filia fabryki Dietlów w Wilkau i zatrudniała zaledwie 80 robotników. Wytwarzane produkty były nie najlepszej jakości. Z czasem jednak firma zaczęła się rozwijać, zainwestowano w sprzęt i zaczęto zatrudniać większą ilość pracowników, w efekcie czego zakład odłączył się od saksońskiej fabryki. Wykwalifikowana kadra, pochodziła z Saksonii, jednak później szkolono również ludność z Sosnowca i pobliskich miejscowości, co pozwoliło na szybki wzrost liczb zatrudnionych.
Głównym rynkiem zbytu towarów Dietla stała się Rosja. Dwie trzecie produkcji trafiało do Moskwy, a jedna trzecia do Łodzi i Pabianic. Zamówień przybywało, zakład się rozwinął i rozbudował. W 1889 roku Heinrich Dietel znalazł się w czołówce największych producentów przemysłu wełnianego, a wartość jego produkcji szacuje się na 4 miliony ówczesnych rubli. To wtedy zyskał przydomek "króla wełny".
W tym czasie w fabryce Dietla pracowało blisko 2 tys. ludzi. Przedsiębiorstwo miało własną bocznice kolejową, a cały kompleks fabryczny posiadał centralne ogrzewanie oraz elektryczne oświetlenie. Dla pracowników, którzy licznie przybyli ze Śląska i Niemiec powstała kolonia mieszkalna. Wszystko zostało zlokalizowane wokoło jednej ulicy, która została nazwana Dietlowską (dzisiaj Żeromskiego) oraz w okolicy dworca kolejowego. Po jednej stronie stanęła fabryka wraz zabudowaniami gospodarczymi, kościołem ewangelickim i dalej Szkołą Realną, natomiast po drugiej stronie powstał park z pałacem i domy pracowników.
Plany budowy okazałego pałacu dla rodziny przedsiębiorca zrealizował w 1890 roku. Ostateczny neobarokowy charakter budynek otrzymał w 1900 roku, za sprawą warszawskiego architekta Antoniego Jabłońskiego-Jasieńczyka. Pałac został otoczony romantycznym parkiem, murem, w pobliżu powstała również oranżeria. Do dziś jest jednym z najpiękniejszych przykładów pałaców przemysłowych końca XIX wieku.
Ewangelik, który wspierał katolików i prawosławnych
Heinrich Dietel był wielkim społecznikiem i osobą zasłużoną dla rozwoju Sosnowca. W 1889 roku ufundował Powszechną Szkołę Aleksandryjską, której ukończenie uprawniało do dalszej nauki w gimnazjum. 5 lat później z jego inicjatywy powstała siedmioklasowa, pierwsza szkoła średnia – Sosnowiecka Szkoła Realna. Miała status placówki rządowej z rosyjskim językiem wykładowym. Szybki wzrost liczby uczniów spowodował, że dotychczasowy budynek stał się niewystarczający. Dlatego też w 1898 roku szkoła otrzymała nowy gmach, zbudowany w stylu włoskiego renesansu, zaprojektowany przez Jabłońskiego-Jasieńczyka.
Obok szkoły powstały mieszkania dla kadry pracowniczej oraz internat.
Warto pamiętać, że ta gigantyczna rozbudowa Sosnowca miała miejsce jeszcze przed uzyskaniem praw miejskich w 1902 roku. A te przyznano przy sporym udziale Dietla.
Heinrich Dietel choć sam wyznania ewangelickiego, hojnie wspierał wyznawców trzech kościołów. W 1886 roku przeznaczył dla miejscowych luteran jedną z hal fabrycznych, a dwa lata później sfinansował jej rozbudowę, dzięki której powstał kościół parafii ewangelicko-augsburskiej. Dla powstałej w 1901 roku cerkwi św. Wiary, Nadziei i Miłości ufundował 8 dzwonów, z których największy ważył 1000 kg. Przeznaczył też 10 tys. rubli na budowę cerkwi św. Mikołaja, która powstała w 1905 roku. Wsparł także budowę katolickiego kościoła św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu-Pogoni oraz kościoła. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Heinrich Dietel zmarł 24 czerwca 1911 roku mając 72 lata. Został pochowany w rodzinnym mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu. Jak donosiła ówczesna prasa w kondukcie pogrzebowym szło blisko 10 tysięcy osób.
: Wyślij Wiadomość.
Przetłumacz ten tekst na 91 języków
: Podobne ogłoszenia.
TRÓJKA. Producent. Gwoździe. Elementy zbrojeniowe.
ZPHU TRÓJKA s.c. - jest to firma, która istnieje od 1995 roku. Jej siedziba mieści się w Borku Szlacheckim przy trasie DK44 Skawina - Oświęcim, 10km od Krakowa. Od czasu swego powstania zakład jest systematycznie rozbudowywany i modernizowany. Celem…
Wat is belangrik as u 'n klein woonstel koop?
Wat is belangrik as u 'n klein woonstel koop? Die drie belangrikste punte in die keuse van 'n woonstel: plek, plek en plek weer! Om 'n woonstel te koop is 'n opwindende ervaring. Vir baie mense is dit die belangrikste besluit in hul lewens. Vreugde…
Głównym zadaniem ojca jest wzmacnianie w dziecku wiary w życie i w siebie.
„Brak ojców w naszym społeczeństwie stwarza coś w rodzaju „głodu ojca” (R. Rohr), niemal nienasyconej potrzeby męskiego potwierdzenia i uznania. „Głód ojca” ” wielu nosi ze sobą, nie zdając sobie sprawy, że jest to głęboka rana, którą trudno wyleczyć.…
Dlaczego węże zjadają swój ogon?
Dlaczego węże zjadają swój ogon? Zwierzęta te mają stosunkowo małe mózgi i ze względu na swoje cechy są bardziej reaktywne niż proaktywne, przez co mogą pomylić ruch ogona z soczystą ofiarą. Ale jest to bardzo rzadkie. Wąż musi się ogrzać bo potrzebuje…
GEOBIKE. Firma. Rowery z napędem elektrycznym.
Jesteśmy innowacyjnym, wiodącym, polskim producentem rowerów elektrycznych. Rozwijamy pasję, uważnie obserwujemy zmieniające się w sportowym świecie trendy oraz trafnie odczytujemy oczekiwania naszych Klientów, dzięki czemu prezentujemy niezwykle bogatą…
MANSONANCHORS. Company. High quality anchors. Anchor bolts.
Manson Anchors is one of those untold kiwi success stories. Founded by seasoned offshore sailor Kerry Mair in 1977, it is a story of someone who took their passion, expertise and drive and created a world-class business. Prior to establishing the…
3: سپلیمنٹس: ان کا استعمال کیوں؟
سپلیمنٹس: ان کا استعمال کیوں؟ ہم میں سے کچھ پر اعتماد کرتے ہیں اور بے تابی سے غذائی سپلیمنٹس کا استعمال کرتے ہیں ، جبکہ دوسرے ان سے دور رہتے ہیں۔ ایک طرف ، وہ غذا یا علاج کے لئے ایک اچھا ضمیمہ سمجھے جاتے ہیں ، اور دوسری طرف ، ان پر کام نہ کرنے کا الزام…
ZEGAREK LEATHER
ZEGAREK LEATHER:Do sprzedania zegarek. Materiał: eko-skóra, metal, szkło Długość paska: ok 26 cm Średnica tarczy zegarka: ok. 4 cm Regulacja: tak Zainteresowanych zapraszam do kontaktu.
Arbre de llorer, llorer, llorer: llorer (Laurus nobilis):
Arbre de llorer, llorer, llorer: llorer (Laurus nobilis): El llorer és bonic principalment per les seves fulles brillants. Les tanques de llorer es poden admirar al sud d’Europa. Tot i això, heu d’anar amb compte de no excedir-lo, perquè l’aroma de…
USBOLT. Company. Gate valves, metal latches, valve parts, fasteners.
Our passion at U.S. Bolt Mfg., Inc., is the satisfaction of our customer. By providing consultative support to our customer’s engineered bolting applications, we help them solve problems, and avoid costly mistakes. Through this close relationship, we can…
Elastòmers i la seva aplicació.
Elastòmers i la seva aplicació. Els elastòmers de poliuretà pertanyen al grup dels plàstics que es formen com a resultat de la polimerització i les seves cadenes principals contenen grups d’uretan. Es coneix com a PUR o PU, tenen moltes propietats…
Ikẹkọ ere idaraya kukuru ati awọn adaṣe ere idaraya ni ọjọ 1, ṣe o ṣe itumọ?
Ikẹkọ ere idaraya kukuru ati awọn adaṣe ere idaraya ni ọjọ 1, ṣe o ṣe itumọ? Ọpọlọpọ eniyan ṣe alaye ailagbara wọn nipasẹ aini akoko. Iṣẹ, ile, awọn ojuse, ẹbi - a ko ni iyemeji pe o le nira fun ọ lati fi awọn wakati 2 fun idaraya ni gbogbo ọjọ. Dipo, o…
JUSTA. Producent. Okna i drzwi z PVC.
JUSTA jest producentem okien i drzwi z pvc w systemach Veka oraz konstrukcji aluminiowych w systemach Aliplast. Na swoje produkty posiadamy wszystkie niezbędne badania i certyfikaty, mi.in.: certyfikat autoryzacji wydany przez firmę Veka, zobowiązujący…
Obóz treningowy Tartarian na Alasce?
Obóz treningowy Tartarian na Alasce? W 1587 r. kartograf mediolański Urbano Monte wykonał ręcznie mapę świata, która towarzyszyła czterotomowemu traktatowi geograficznemu opublikowanemu przez Monte w 1590 r., który służył do ukazania klimatu, fauny,…
Słowiańska magia nagiego ciała.
Słowiańska magia nagiego ciała. W starożytności wzajemna nagość była podejmowana dość często, ale nie w celach rozrywkowych, jak teraz, ale jako specjalna praktyka magiczna. Główni bogowie starożytnych Słowian byli najwyższymi bytami związanymi z…
122 te wahine rangatira. Hyaluron hei puna wai o te tamarikitanga? Ko te moemoea mo te taiohi mutungakore he tawhito: rangatahi elixir?
122 te wahine rangatira. Hyaluron hei puna wai o te tamarikitanga? Ko te moemoea mo te taiohi mutungakore he tawhito: rangatahi elixir? Ahakoa he toto, he tuhinga roa ranei, kaore he mea e totika kia mutu ai te koroheketanga. Ina koa, i tenei wa he mea…
Verbesserung des Alters: Mitochondrienkrankheit, Proteintransport, Mitochondrien, Altern, neurodegenerative Erkrankungen
Verbesserung des Alters: preisgekrönter Forscher im Kampf gegen Parkinson und Alzheimer: Mitochondrienkrankheit, Proteintransport, Mitochondrien, Altern, neurodegenerative Erkrankungen 20200430AD Ulrike Topf Wir beobachten seit vielen Jahren das Phänomen…
KROPKA W KRATKĘ. Producent. Torby i tkaniny.
Kropka w Kratkę jest młodą polską marką produkującą i sprzedającą akcesoria kuchenne takie jak fartuchy kuchenne czy rękawice oraz torby i tkaniny, które wzbogacone są o ofertę "szycie na miarę". Naszym celem jest nadanie pracom domowym nowego wymiaru.…
Życie.
Życie. – niektórzy nigdy w nim nie uczestniczą. Życie im się przydarza. Radzą sobie jedynie dzięki głupiemu uporowi i ze złością lub przemocą opierają się wszystkiemu, co mogłoby ich wyrwać z wypełnionych urazą iluzji bezpieczeństwa. - Ogranicz się do…
VETOS. Producent. Medykamenty weterynaryjne.
Przedsiębiorstwo Farmaceutyczne Okoniewscy Sp. z o. o. ma siedzibę w Bielawie na Dolnym Śląsku. Powstało w 1990 r. Obecnie specjalizuje się w czterech segmentach: weterynarii, stomatologii i farmacji i badaniach laboratoryjnych. Wychodząc naprzeciw…
Kwiaty rośliny:: Hortensja bukietowa
: Nazwa: Kwiaty doniczkowe ogrodowe : Model nr.: : Typ: Ogrodowe rośliny:: ozdobne : Czas dostawy: 96 h : Pakowanie: Na sztuki. : Kwitnące: nie : Pokrój: krzewiasty iglasty : Rodzaj: pozostałe : Stanowisko: wszystkie stanowiska : wymiar donicy: 9 cm do 35…
13 symtom på koronavirus enligt personer som har återhämtat sig: 20200320AD
13 symtom på koronavirus enligt personer som har återhämtat sig: 20200320AD Coronavirus har behärskat hela världen. Folk som överlevde coronavirusinfektion berättade om symtomen som tillät dem att göra testet för sjukdomen. Det är mycket viktigt att…
Dywan pokojowy okrągły
: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Opis. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : DETALE HANDLOWE: : Kraj: ( Polska ) : Zasięg…
ULTRAMARE. Producent. Filtry do klimatyzacji.
Przez morze W 1934 roku w Szwecji Ludvig Mattias założył firmę Ultramare, zajmującą się importem juty i produkcją worków jutowych na potrzeby rolnictwa, głównie do transportu i przechowywania ziemniaków. Nazwa Ultramare (przez morze) pochodzi od…
Księżyc miał szczególne znaczenie w społeczeństwie mezopotamskim trzeciego tysiąclecia:
Księżyc miał szczególne znaczenie w społeczeństwie mezopotamskim trzeciego tysiąclecia: był podstawą kalendarza Ur III, codziennego życia i kultu religijnego. Księżyc był w rzeczywistości astralną reprezentacją boga księżyca Nanny/Sîna. Do tego okresu…
EKJU. Company. Garden furniture. Table sets, tables.
Long term and reliable partnership. EKJU Ltd is a reliable partner with more than 20 years’ experience in garden furniture manufacturing. 98% of EKJU products are exported, we are able to load 20 trucks per day and ensure on time deliveries to our…