Nadmi
17-09-25

0 : Odsłon:


Heinrich Dietel zwany był królem wełny. Miasto Sosnowiec wiele mu zawdzięcza
©sosnowiec.luteranie.pl
Heinrich Dietel

Saksończyk, który zbudował Sosnowiec.

Heinrich Dietel pochodził z Greizu w Saksonii, Jego ojciec Heinrich Gottlob był właścicielem przędzalni w Wilkau, Heinrich junior miał więc z góry zaplanowaną ścieżkę kariery. Jako młody człowiek wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kształcił się w zakresie najnowszych urządzeń stosowanych w przemyśle włókienniczym. Po powrocie praktykował w zakładach w Saksonii, Wirtembergii oraz Czechach. W 1877 roku rozpoczął naukę na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie.

W Sosnowcu pojawił się mając 39 lat, przyjechał tu ze świeżo poślubioną żoną Klarą. Oboje trafili do mało ciekawej miejscowości na zachodnich rubieżach Imperium Rosyjskiego, która za sprawą granicznego punktu celnego i niedawno powstałej Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, która miała tu swój dworzec zaczynała się mocno rozwijać. Wybór takiej lokalizacji na uruchomienie, za ojcowski kapitał, własnej inwestycji wydawała się oczywisty. Pogranicze Rosji, Prus i Austro-Węgier, kusiło obietnicą przyszłych zysków. Przynieść je miała przędzalnia wełny czesankowej.

Król wełny
Początkowo fabryka funkcjonowała jako filia fabryki Dietlów w Wilkau i zatrudniała zaledwie 80 robotników. Wytwarzane produkty były nie najlepszej jakości. Z czasem jednak firma zaczęła się rozwijać, zainwestowano w sprzęt i zaczęto zatrudniać większą ilość pracowników, w efekcie czego zakład odłączył się od saksońskiej fabryki. Wykwalifikowana kadra, pochodziła z Saksonii, jednak później szkolono również ludność z Sosnowca i pobliskich miejscowości, co pozwoliło na szybki wzrost liczb zatrudnionych.

Głównym rynkiem zbytu towarów Dietla stała się Rosja. Dwie trzecie produkcji trafiało do Moskwy, a jedna trzecia do Łodzi i Pabianic. Zamówień przybywało, zakład się rozwinął i rozbudował. W 1889 roku Heinrich Dietel znalazł się w czołówce największych producentów przemysłu wełnianego, a wartość jego produkcji szacuje się na 4 miliony ówczesnych rubli. To wtedy zyskał przydomek "króla wełny".

W tym czasie w fabryce Dietla pracowało blisko 2 tys. ludzi. Przedsiębiorstwo miało własną bocznice kolejową, a cały kompleks fabryczny posiadał centralne ogrzewanie oraz elektryczne oświetlenie. Dla pracowników, którzy licznie przybyli ze Śląska i Niemiec powstała kolonia mieszkalna. Wszystko zostało zlokalizowane wokoło jednej ulicy, która została nazwana Dietlowską (dzisiaj Żeromskiego) oraz w okolicy dworca kolejowego. Po jednej stronie stanęła fabryka wraz zabudowaniami gospodarczymi, kościołem ewangelickim i dalej Szkołą Realną, natomiast po drugiej stronie powstał park z pałacem i domy pracowników.


Plany budowy okazałego pałacu dla rodziny przedsiębiorca zrealizował w 1890 roku. Ostateczny neobarokowy charakter budynek otrzymał w 1900 roku, za sprawą warszawskiego architekta Antoniego Jabłońskiego-Jasieńczyka. Pałac został otoczony romantycznym parkiem, murem, w pobliżu powstała również oranżeria. Do dziś jest jednym z najpiękniejszych przykładów pałaców przemysłowych końca XIX wieku.

Ewangelik, który wspierał katolików i prawosławnych
Heinrich Dietel był wielkim społecznikiem i osobą zasłużoną dla rozwoju Sosnowca. W 1889 roku ufundował Powszechną Szkołę Aleksandryjską, której ukończenie uprawniało do dalszej nauki w gimnazjum. 5 lat później z jego inicjatywy powstała siedmioklasowa, pierwsza szkoła średnia – Sosnowiecka Szkoła Realna. Miała status placówki rządowej z rosyjskim językiem wykładowym. Szybki wzrost liczby uczniów spowodował, że dotychczasowy budynek stał się niewystarczający. Dlatego też w 1898 roku szkoła otrzymała nowy gmach, zbudowany w stylu włoskiego renesansu, zaprojektowany przez Jabłońskiego-Jasieńczyka.
 Obok szkoły powstały mieszkania dla kadry pracowniczej oraz internat.

Warto pamiętać, że ta gigantyczna rozbudowa Sosnowca miała miejsce jeszcze przed uzyskaniem praw miejskich w 1902 roku. A te przyznano przy sporym udziale Dietla.

Heinrich Dietel choć sam wyznania ewangelickiego, hojnie wspierał wyznawców trzech kościołów. W 1886 roku przeznaczył dla miejscowych luteran jedną z hal fabrycznych, a dwa lata później sfinansował jej rozbudowę, dzięki której powstał kościół parafii ewangelicko-augsburskiej. Dla powstałej w 1901 roku cerkwi św. Wiary, Nadziei i Miłości ufundował 8 dzwonów, z których największy ważył 1000 kg. Przeznaczył też 10 tys. rubli na budowę cerkwi św. Mikołaja, która powstała w 1905 roku. Wsparł także budowę katolickiego kościoła św. Tomasza Apostoła w Sosnowcu-Pogoni oraz kościoła. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Heinrich Dietel zmarł 24 czerwca 1911 roku mając 72 lata. Został pochowany w rodzinnym mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu. Jak donosiła ówczesna prasa w kondukcie pogrzebowym szło blisko 10 tysięcy osób.



: Wyślij Wiadomość.


Przetłumacz ten tekst na 91 języków
Procedura tłumaczenia na 91 języków została rozpoczęta. Masz wystarczającą ilość środków w wirtualnym portfelu: PULA . Uwaga! Proces tłumaczenia może trwać nawet kilkadziesiąt minut. Automat uzupełnia tylko puste tłumaczenia a omija tłumaczenia wcześniej dokonane. Nieprawidłowy użytkownik. Twój tekst jest właśnie tłumaczony. Twój tekst został już przetłumaczony wcześniej Nieprawidłowy tekst. Nie udało się pobrać ceny tłumaczenia. Niewystarczające środki. Przepraszamy - obecnie system nie działa. Spróbuj ponownie później Proszę się najpierw zalogować. Tłumaczenie zakończone - odśwież stronę.

: Podobne ogłoszenia.

FILTRON. Producent. Filtry powietrza, paliwa, oleju.

Nasza firma powstała w 1982 roku i specjalizuje się w produkcji wysokiej jakości filtrów. Dynamiczny rozwój technologiczny oraz systematyczne wdrażanie innowacyjnych rozwiązań sprawiły, że nasza działalność osiągnęła globalny zasięg. Produkujemy ponad 90…

W niektórych państwach przywódcy przysięgają na Biblię, także większość ludzi lubi „przysięgać na boga”..

W niektórych państwach przywódcy przysięgają na Biblię, także większość ludzi lubi „przysięgać na boga”.. Innym słowem, które ma silny związek z terminem "słowo", jest termin światło. Światło jest czasami nazywane fotonem. W fizyce foton jest zwykle…

PGV. Producent. Automaty dla firm. Automaty sprzedające.

POLSKA GRUPA VENDINGOWA – AUTOMATYCZNE SYSTEMY DYSTRYBUCJI NAPOJÓW I PRZEKĄSEK WITAJ NA STRONACH PGV SP. Z O.O. PROPONUJEMY KOMPLEKSOWĄ OBSŁUGĘ, SPRZEDAŻ I DZIERŻAWĘ ORAZ SERWIS AUTOMATÓW VENDINGOWYCH I EKSPRESÓW DO KAWY NA TERENIE CAŁEGO KRAJU.…

Shirts na maza na zamani mafita na tsufa mai kyau salon:

Shirts na maza na zamani mafita na tsufa mai kyau salon: Tufafin maza don shahararrun kayan kayatarwa. Riguna masu salo, launi na kayan, suna gayyatar salo zuwa ladabi, ƙarfi da kwanciyar hankali, waɗanda za'a iya yanke su tare da kullun. Kuna iya…

Ludzie, którzy polegają na kimś innym, aby im powiedział co mają robić, tracą część poznania siebie.

Każdy nowy dzień niesie ze sobą szereg potencjałów, które są gotowe do zbadania przez każdego, kto jest w stanie wejść w nie, aby wiedzieć, kim są. Niektórzy powiedzą, że Słońce wschodzi dla wszystkich i właśnie z tego powodu takie potencjały są dostępne…

Ang kamahinungdanon sa angay nga mga insoles alang sa mga diabetes.

Ang kamahinungdanon sa angay nga mga insoles alang sa mga diabetes. Ang pagkombinsir sa usa ka tawo nga komportable, maayo nga pagkabutang sa tsinelas nakaapekto sa atong kahimsog, kahimsog ug paghupay sa paglihok sama ka maayo sa pag-ingon nga ang…

Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Frank ′′ Rocky ′′ Fiegel.

Jego prawdziwe nazwisko brzmiało Frank ′′ Rocky ′′ Fiegel. Urodzony w Polsce w 1868 roku, jako dziecko wyemigrował do Stanów Zjednoczonych wraz z rodzicami, którzy osiedlili się w małym miasteczku w Illinois. Jako młody człowiek Rocky wypłynął z Polski.…

CHICAGORIVET. Company. Rivet guides. High quality rivets.

Chicago Rivet & Machine Co. has a proud history and tradition that began with its founding as a manufacturer of brake lining and harness rivets in 1920. We built our first rivet setting machine in 1925. Our most popular line of automatic riveters, the…

Geedka kafee, qaxwaha ku koraya dheriga, marka la beero kafee:

Geedka kafee, qaxwaha ku koraya dheriga, marka la beero kafee: Qaxwaha waa geedo yar-yar, laakiin si buuxda ayey u dul-qaadataa xaaladaha guryaha. Wuxuu jecel yahay iftiinka qoraxda iyo dhulka qoyan. Eeg sida loo daryeelo geed cocoa dheriga. Laga yaabee…

DOMATOR24. Producent. Meble metalowe. Szafy metalowe.

PRODUKUJEMY MEBLE METALOWE OD 2002 ROKU NASZĄ WIZYTÓWKĄ JEST WYSOKA JAKOŚĆ Niezmiennym priorytetem pozostają dla nas zaufanie, satysfakcja i korzyści Klientów, dlatego projektujemy nowoczesne meble metalowe biorąc pod uwagę konkretne potrzeby krajowego…

STANFORM. Producent. Formy wtryskowe. Formy obuwnicze.

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe STANFORM Stanisław Mleczek produkuje formy wtryskowe, obuwnicze, rozdmuchowe, tłoczne oraz tłoczniki i wykrojniki. Stworzone na gruncie 40-letniej tradycji przemysłowej. Od 1995 roku jako firma rodzinna,…

Can we expect a killshot that knocks out all modern day communication and power systems?

Can we expect a killshot that knocks out all modern day communication and power systems? Sunday, June 26, 2022 A G1-class geomagnetic storm was underway on June 26, 2022. The reason for the storm is a crack that has opened in Earth's magnetic field,…

Zakudya Zam'nyanja: nkhanu, nkhanu, nkhanu, maussel: oysters, mussels, zipolopolo, squid ndi octopus:

Zakudya Zam'nyanja: nkhanu, nkhanu, nkhanu, maussel: oysters, mussels, zipolopolo, squid ndi octopus: - limbitsani chitetezo chamthupi ndi zamanjenje ndipo kuwonjezera pamenepo ndi othandiza: aphrodisiac: Zakudya zam'nyanja ndi nyama zam'madzi zotupa…

Ko nga Korero 12 me nga hononga ki nga Waitohu Zodiac:

Ko nga Korero 12 me nga hononga ki nga Waitohu Zodiac: He maha nga tuhinga whakapono me nga tirohanga wairua e kii ana ko te mahere tika e whakahaere ana i to tatou whanautanga i te wa me te waahi me nga waahi motuhake. Na reira, ko nga ra i whanau ai…

Ten filar należy do XVI-wiecznej świątyni Veerabhadra, znanej również jako świątynia Lepakshi.

Ten filar należy do XVI-wiecznej świątyni Veerabhadra, znanej również jako świątynia Lepakshi. (Indie). Zbudowana w typowym stylu architektury Vijayanagara, świątynia zawiera wiele wspaniałych rzeźb i setki obrazów. Jednak świątynia Veerabhadra słynie z…

Kumaha cai nginum? Sakumaha seueur cai anu diperyogikeun kanggo hubungan dina beurat awak.

Kumaha cai nginum? Sakumaha seueur cai anu diperyogikeun kanggo hubungan dina beurat awak. Ieu tilu léngkah anu gampang pikeun nangtukeun jumlah cai anu diperyogikeun: • Jumlah cai anu dipikabutuh gumantung kana beurat. Sacara prinsip, aturan 3 liter…

Płytki podłogowe: gres szkliwiony

: Nazwa: Płytki podłogowe: : Model nr.: : Typ: nie polerowana : Czas dostawy: 96 h : Pakowanie: Pakiet do 30 kg lub paleta do 200 kg : Waga: 23 kg : Materiał: : Pochodzenie: Polska . Europa : Dostępność: detalicznie. natomiast hurt tylko po umówieniu :…

CANEXPOL. Producent. Kosmetyki, perfumy.

Nasza firma Laboratorium Kosmetyczne CANEXPOL Sp. z o.o. ukierunkowana jest na produkcję i dostarczanie bezpiecznych i nowoczesnych produktów kosmetycznych spełniających potrzeby i oczekiwania klienta. Naszym celem jest rozwój i dążenie do osiągnięcia…

13 gejala coronavirus menurut orang yang telah pulih:

13 gejala coronavirus menurut orang yang telah pulih: 20200320AD Virus corona telah menguasai seluruh dunia. Orang yang selamat dari infeksi coronavirus memberi tahu tentang gejala yang memungkinkan mereka melakukan tes untuk penyakit ini. Sangat penting…

WMN. Producent. Wyroby płaskie z miedzi.

Walcownia Metali Nieżelaznych „Łabędy” S.A. to firma z ponad 100-letnią tradycją w zakresie produkcji wyrobów płaskich z miedzi i jej stopów (mosiądzu, brązu, mosiądzów wysokoniklowych) oraz stopów odlewniczych i srebra. Jesteśmy jedynym w Polsce…

George Smith był pierwszą osobą, która od ponad 1000 lat dokładnie rozszyfrowała i przetłumaczyła sumeryjsko-akadyjskie pismo klinowe.

Nie Sitchin byl pierwszy ale Georg Smith. Chaldejskie sprawozdanie z Genesis autorstwa eksperta asyriologa George'a Smitha((26 March 1840 – 19 August 1876)) zawiera niesamowite tajemnice dotyczące starożytnej sumeryjskiej historii i początków ludzkości.…

Ktokolwiek stworzył film Avatar, wiedział o tym czym jest GRZYBNIA.

Ktokolwiek stworzył film Avatar, wiedział o tym czym jest GRZYBNIA. Grzybnia, czyli mikoryza, to grzyb rozprzestrzeniający się pod ziemią, tworząc sieć połączeń pomiędzy wszystkimi gatunkami roślin. To coś na kształt Internetu, który pozwala im nie tylko…

Jedną z najdokładniej kontrolowanych baz wojskowych na świecie jest pod nowym międzynarodowym lotniskiem w Denver (DIA).

Jedną z najdokładniej kontrolowanych baz wojskowych na świecie jest pod nowym międzynarodowym lotniskiem w Denver (DIA). Nowy kompleks lotniskowy był przedmiotem wielu pytań, zanim samolot w ogóle wystartował z jednego z pasów startowych i łatwo…

Tajemniczy mali ludzie Koropokkuru, którzy według legend żyli na północy Japonii.

Tajemniczy mali ludzie Koropokkuru, którzy według legend żyli na północy Japonii. Na północnej japońskiej wyspie Hokkaido, legendy miejscowych Ajnów opowiadają o małych ludziach Koropokkuru , którzy żyli tu jeszcze przed pojawieniem się człowieka . Ten…

វីរុសចិន។ តើរោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកស្រោមខួរមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ? តើអ្វីទៅជាជំងឺឆ្លងហើយតើវាកើតឡើងនៅឯណា? Covid-19:

វីរុសចិន។ តើរោគសញ្ញានៃជំងឺរលាកស្រោមខួរមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ? តើអ្វីទៅជាជំងឺឆ្លងហើយតើវាកើតឡើងនៅឯណា? Covid-19: វីរុស Coronavirus សម្លាប់នៅក្នុងប្រទេសចិន។ អាជ្ញាធរបានដាក់ចេញនូវប្លុកនៃទីក្រុងចំនួន ១១ លានគឺវូហាន។ បច្ចុប្បន្នគេមិនអាចចូលនិងចាកចេញពីទីក្រុងបានទេ។…

Walizka

: : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Opis. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : DETALE HANDLOWE: : Kraj: ( Polska ) : Zasięg…