Nadmi
- Kraj:Polska
- : Język.:deutsch
- : Utworzony.: 06-10-15
- : Ostatnie Logowanie.: 27-09-25
: Opis.: W XV i XVI wieku odkrywcy i zdobywcy z Półwyspu Iberyjskiego zdominowali światowe wody, wysyłając swoje statki na wszystkie strony świata. Te hiszpańskie i portugalskie ekspedycje były często prowadzone przez szlachciców poszukujących bogactwa i sławy. Znani jako konkwistadorzy, pochodzili jednak ze wszystkich grup społecznych. "Odkrywali" ziemie, które wcześniej były nieznane Europejczykom i dążyli do brutalnych starć z rdzenną ludnością w celu zdobycia terytorium, łupów i grabieży. Konkwistadorzy byli żołnierzami-odkrywcami. Pochodzili z Półwyspu Iberyjskiego, należącego do imperium hiszpańskiego i portugalskiego w XV i XVI wieku. W czasach określanych obecnie jako era odkryć, podróżowali do obu Ameryk, Oceanii, Afryki i Azji, rozpoczęli kolonizację i otworzyli szlaki handlowe. W wyniku ich morskich eksploracji, znaczna część świata znalazła się pod kontrolą Hiszpanii lub Portugalii. W czasach konkwistadorów możliwości w Hiszpanii były ograniczone. Wielu wojowników było rolnikami, rzemieślnikami lub szlachcicami, którzy starali się awansować społecznie. Ze względu na swoje pochodzenie, wielu z nich miało bardzo ograniczone doświadczenie bojowe. Hiszpańscy żołnierze stanowili większość, podczas gdy niektórzy żołnierze pochodzili z innych części Europy i Afryki. Oddziały często składały się z afrykańskich niewolników i rdzennych Amerykanów, z których niektórzy również byli niewolnikami. Dla europejskich młodych mężczyzn dołączenie do konkwistadorów było sposobem na wyjście z biedy. Uczono ich sztuki wojskowej, a także matematyki, pisania, łaciny, greki i teologii. Wielu bojowników pochodziło również z hiszpańskich rodzin Hidalgo, które były klasą szlachecką. Byli wykształceni, ale nie posiadali zasobów finansowych. Liczne katolickie zakony religijne podróżowały do tak zwanego "Nowego Świata", aby ewangelizować i nawracać Indian, czasem masowo. Dominikanie, karmelici, franciszkanie i jezuici byli jednymi z tych, których zadaniem było szerzenie chrześcijaństwa. Hernán Cortés (1485-1547) Hiszpański konkwistador Hernán Cortés prowadził kampanię przeciwko Imperium Azteków, rządzonemu przez Moctezumę II, w latach 1519-1521. Diego Velázquez de Cuéllar (1465-c.1524) Diego Velázquez de Cuéllar był konkwistadorem i rodakiem Cortésa. Był pierwszym gubernatorem Kuby i prowadził wyprawy do Meksyku. Kampania aztecka ©Getty Images Velázquez powierzył Cortésowi dowództwo nad ekspedycją, która miała zbadać i zabezpieczyć wnętrze Meksyku pod kolonizację. Velázquez zmienił jednak zdanie, unieważniając kartę. Nie zniechęciło to jednak Cortésa, który i tak zdecydował się wyruszyć, w otwartym buncie. Lądowanie w Veracruz ©Getty Images Choć niedoświadczony, Cortés okazał się skutecznym przywódcą. Jego niewielka załoga odniosła kilka zwycięstw nad tubylcami, przemieszczając się między przybrzeżnymi osadami. Kiedy dotarli do Veracruz, celowo kazał zatopić swoją flotę, aby nie było możliwości odwrotu. Wraz z 600 żołnierzami, 15 jeźdźcami, 15 armatami i setkami rdzennych przewoźników i wojowników, Cortés pomaszerował na Tenochtitlán. Spotkanie z Moctezumą ©Getty Images Kiedy przybył do Tenochtitlán, aztecki cesarz Moctezuma II pozwolił Cortésowi wejść do stolicy. Później Cortés wziął Moctezumę jako zakładnika w swoim pałacu, rządząc Tenochtitlán (pośrednio) przez niego. Moctezuma zabity ©Getty Images W 1520 roku, Velázquez wysłał ekspedycję, dowodzoną przez Pánfilo de Narváeza, aby przeciwstawić się Cortésowi. Cortés udał się na konfrontację z Narváezem, a po powrocie do Tenochtitlán Moctezuma został zabity. Wciąż nie jest jasne, jak doszło do jego śmierci, a niektóre relacje podają, że umarł kilka dni po tym, jak ludzie ukamienowali go, gdy zażądał zaprzestania ataku na Hiszpanów. Inne relacje mówią, że Hiszpanie go zamordowali. Zdobycie imperium Azteków dla Hiszpanii ©Getty Images Cortés zdecydował się na ucieczkę, tracąc przy tym wiele łupów, zanim dotarł do Tlaxcali. W 1521 r., po schwytaniu władcy Tenochtitlán, Cuauhtémoca, Cortés był w stanie przejąć imperium Azteków dla Hiszpanii. Tenochtitlán zostało przemianowane na Mexico City. Francisco Pizarro (1478-1541) ©Public Domain Hiszpański konkwistador Francisco Pizarro jest najbardziej znany ze swojego podboju Imperium Inków. Lądując na peruwiańskim wybrzeżu w 1531 r., odniósł sukces dopiero przy trzeciej próbie. Pizarro spotkał się z cesarzem Inków Atahualpą w 1532 roku, co doprowadziło do bitwy pod Cajamarca. Hiszpanie odnieśli sukces i ruszyli w kierunku Cuzco, przypieczętowując swój podbój Peru w 1533 roku. Część 2:
: Data Publikacji.: 31-08-25
: Opis.: Skąd się wzięli Polacy? "Długosz połączył mit Lecha z sarmackim" Uczyliśmy się o nich na lekcjach historii, a serial "1670" zobrazował nam realia życia w ich czasach. Mowa oczywiście o sarmatach, których istnienie opiera się na tajemniczym micie. W tym odcinku "Didaskaliów" Patrycjusz Wyżga rozmawia z historyczką, o tym skąd się Polacy w Polsce wzięli. Nie zabrakło oczywiście tematu mitu sarmackiego. - Sarmacja była przede wszystkim przestrzenią. I tutaj Jan Długosz wrócił do starożytnych uczonych, bo to co powiedzieli, było niepodważalne. On wykorzystywał źródła Klaudiusza Ptolemeusza, aleksandryjskiego uczonego, którego mapy były bardzo popularne w Europie - powiedziała dr Joanna Orzeł. Gdzie znajdowały się ówczesne granice Polski sarmackiej? - Wszystko co jest za Dunajem, za Renem, na północ, na północny-wschód. Na północy do Bałtyku na zachodzie do Łaby lub Renu. Na południu do Karpat i Dunaju. Dlaczego? Bo tam nie istniało Imperium Rzymskie. Zupełnie inne mamy granice wschodnie i zachodnie i tutaj faktycznie się pojawia problem - tłumaczyła ekspertka. Czy granice wyznaczone przez starożytnego uczonego zostały zachowane? Kim naprawdę byli polscy sarmaci? "Sarmata" ma dwa główne znaczenia: po pierwsze, odnosi się do starożytnego ludu koczowniczego, zamieszkującego tereny na wschód od Rzeczypospolitej. Po drugie, i to jest znaczenie bardziej powszechne w polskiej kulturze, "sarmata" to określenie szlachcica w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, zwłaszcza w okresie baroku, charakteryzującego się przywiązaniem do tradycji, patriotyzmem, umiłowaniem wolności i życiem zgodnym z zasadami sarmatyzmu. Herby opisane w księdze II kroniki Kagnimira z XI wieku. Bieszk Poczet starożytnych królów sarmacko–lehickich w kronice Prokosza z X wieku.
: Data Publikacji.: 31-08-25
: Opis.: Mało znana przyczyna nadciśnienia. Rzadko brana pod uwagę © PeopleImages.com - Yuri A / Shutterstock Nadciśnienie tętnicze jest chorobą, która dotyka nawet 1/3 Polaków. Długo rozwija się w ukryciu, przez lata nie daje wyraźnych objawów, ale nieleczone zwiększa ryzyko zawału serca, udaru mózgu czy problemów z nerkami. Zwykle nadciśnienie kojarzone jest z osobami, które prowadzą niezdrowy tryb życia — mają ubogą w składniki odżywcze dietę, nie ruszają się, mają nadwagę lub otyłość i różne choroby przewlekłe. Jest jednak mało znana przyczyna nadciśnienia, której często nie bierze się pod uwagę przy diagnostyce choroby. Chodzi o nadmierną produkcję aldosteronu przed nadnercza. Mało znana przyczyna nadciśnienia Lekarze często pomijają jedną z najczęstszych przyczyn nadciśnienia tętniczego, która jest związana z zaburzeniami hormonalnymi — wynika z najnowszego artykułu opublikowanego w "Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism". Eksperci alarmują, że pierwotny hiperaldosteronizm, schorzenie wywołane nadmierną produkcją hormonu aldosteronu przez nadnercza, pozostaje niewystarczająco diagnozowany, mimo że dotyczy znacznej części pacjentów z wysokim ciśnieniem krwi. Według badaczy, aż 30 proc. osób z nadciśnieniem przyjmowanych przez kardiologów oraz 14 proc. pacjentów podstawowej opieki zdrowotnej cierpi na pierwotny hiperaldosteronizm. Mimo to wielu chorych nigdy nie przechodzi odpowiednich badań krwi, które mogłyby potwierdzić tę diagnozę. Część pacjentów otrzymuje właściwe rozpoznanie dopiero po wielu latach od wykrycia nadciśnienia, co prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych. Naukowcy podkreślają, że osoby z pierwotnym hiperaldosteronizmem są szczególnie narażone na choroby sercowo-naczyniowe. Dr Gail Adler, endokrynolog z Brigham and Women's Hospital w Bostonie, zwraca uwagę, że ryzyko powikłań u tych pacjentów jest wyższe niż u osób z innymi postaciami nadciśnienia. Według niej proste i niedrogie badanie krwi mogłoby pomóc w identyfikacji większej liczby przypadków i umożliwić wdrożenie odpowiedniego leczenia. Warto mieć na uwadze, że badanie zostało przeprowadzone wśród Amerykanów i nie wiemy, jakie ma przełożenie na polskich pacjentów. Widać jednak, że schorzenie to może być częstsze, niż myślmy. Według szacunków pierwotny hiperaldosteronizm może występować u 5-10 proc. wszystkich chorych na nadciśnienie tętnicze oraz u 20 proc. osób z nadciśnieniem opornym na leczenie. Zalecenia dotyczące diagnostyki pierwotnego hiperaldosteronizmu Nowe wytyczne opublikowane w "Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism" sugerują, by każda osoba z rozpoznanym nadciśnieniem miała sprawdzony poziom aldosteronu. W przypadku potwierdzenia pierwotnego hiperaldosteronizmu pacjenci powinni otrzymać leczenie dostosowane do tej konkretnej choroby. Aldosteron odgrywa kluczową rolę w regulacji poziomu sodu i potasu we krwi. Jego nadmiar prowadzi do utraty potasu i zatrzymywania sodu, co skutkuje wzrostem ciśnienia tętniczego. Badania wykazały, że osoby z tym schorzeniem są niemal 2,6 razy bardziej narażone na udar, dwukrotnie częściej doświadczają niewydolności serca, 3,5 razy częściej rozwijają zaburzenia rytmu serca i mają o 77 proc. wyższe ryzyko chorób serca. Możliwości leczenia i zalecenia dla pacjentów Leczenie pierwotnego hiperaldosteronizmu obejmuje stosowanie leków na receptę, takich jak spironolakton i eplerenon. Preparaty te pomagają obniżyć ciśnienie krwi oraz zwiększyć poziom potasu u pacjentów. W niektórych przypadkach lekarze mogą zalecić zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednego z nadnerczy, jeśli tylko jeden gruczoł produkuje nadmierne ilości aldosteronu. Dodatkowo pacjentom rekomenduje się stosowanie diety niskosodowej oraz dążenie do redukcji masy ciała. http://www.e-manus.pl/
: Data Publikacji.: 31-08-25
: Opis.: Ten minerał chroni mózg osób 60+. Nie należy do najpopularniejszych © Bricolage / Shutterstock Dbanie o zdrowie mózgu i długowieczność to obecnie jeden z najważniejszych trendów w obszarze wellness. Najnowsze badania naukowe pokazują, że nie tylko aktywność fizyczna czy odpowiednia temperatura otoczenia mają wpływ na funkcje poznawcze, ale także dieta bogata w określone minerały. Szczególną uwagę zwraca się na miedź, która może odgrywać kluczową rolę w utrzymaniu sprawności umysłowej u osób starszych. Do czego potrzebna jest miedź? Miedź to pierwiastek, którego organizm człowieka nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać, dlatego musi być dostarczany wraz z pożywieniem. Jak podkreśla Cleveland Clinic, miedź naturalnie występuje w glebie, a jej obecność w diecie jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Badania wykazały, że miedź wspiera nie tylko zdrowie skóry, odporność czy produkcję czerwonych krwinek, ale także może poprawiać funkcje poznawcze. Najnowsze analizy, opublikowane w czasopiśmie "Nature", objęły 2420 Amerykanów powyżej 60. roku życia. Wyniki pokazały, że osoby spożywające więcej miedzi osiągały lepsze rezultaty w testach sprawdzających zdolności poznawcze niż ich rówieśnicy z niższym spożyciem tego pierwiastka. Co istotne, efekt ten utrzymywał się nawet po uwzględnieniu takich czynników jak wiek, płeć, rasa, wskaźnik masy ciała, nawyki związane z paleniem i piciem alkoholu oraz choroby przewlekłe, w tym nadciśnienie, cukrzycę, schorzenia układu krążenia czy przebyty udar. Ile miedzi potrzebuje senior? Według autorów badania, optymalna dzienna dawka miedzi dla osób powyżej 60. roku życia wynosi 1,22 mg. Przekroczenie tej ilości nie przynosiło już dodatkowych korzyści dla funkcji poznawczych. Naukowcy podkreślili, że po przekroczeniu tego progu zależność między ilością spożywanej miedzi a wynikami testów poznawczych przestawała być istotna statystycznie, co oznacza, że dalsze zwiększanie dawki nie poprawiało już sprawności umysłowej. Miedź a zdrowie mózgu — co mówią badania? Autorzy badania zwrócili uwagę, że ich wyniki wpisują się w coraz większą liczbę dowodów na istotny wpływ miedzi na zdrowie i choroby mózgu. Zauważyli również, że wyższe spożycie miedzi szczególnie korzystnie wpływało na osoby po przebytym udarze, u których zaobserwowano wyraźniejszy wzrost wyników testów poznawczych. Warto jednak pamiętać, że nadmiar miedzi może być szkodliwy. Toksyczność tego pierwiastka, choć rzadko występuje u zdrowych osób, jest możliwa i wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera. Według NIH's Office of Dietary Supplements zbyt wysoki poziom miedzi we krwi może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Objawy toksyczności miedzi obejmują: uszkodzenie wątroby, ból brzucha, skurcze, nudności, biegunkę, wymioty. Naukowcy podkreślili, że choć miedź jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania mózgu, jej nadmiar może prowadzić do stresu oksydacyjnego i neurodegeneracji. Jak wzbogacić dietę w miedź? Wiele popularnych produktów spożywczych jest naturalnie bogatych w miedź. Według NIH, do najlepszych źródeł tego pierwiastka należą: wątroba wołowa, ostrygi, ziemniak, grzyby shiitake, orzechy nerkowca, nasiona słonecznika, ciemna czekolada, tofu, ciecierzyca, łosoś, awokado, figi, szpinak. W przypadku stwierdzonego niedoboru miedzi lekarz może zalecić suplementację multiwitaminami lub preparatami mineralnymi zawierającymi ten pierwiastek. Zawsze warto pamiętać, że nawet najnowsze doniesienia naukowe nie zastąpią konsultacji z lekarzem. Wszelkie zmiany w diecie lub suplementacji powinny być omawiane ze specjalistą, zwłaszcza w przypadku osób przyjmujących leki lub cierpiących na choroby przewlekłe. http://www.e-manus.pl/
: Data Publikacji.: 31-08-25
© Web Powered by Open Classifieds 2009 - 2025